Snel naar

Flits-winter part 2: hoe koud en glad gaat het worden tijdens de kerst en waar gaat sneeuw vallen?

Flitswinter, Lage Landen

Om maar meteen met de deur in huis te vallen: op de eerste vraag van de titel heb ik wél een redelijk nauwkeurig antwoord, op de tweede (waakzaamheid is geboden!) en de derde (waakzaamheid is geboden .. 😉 ) niet. Maar we gaan eens zien wat de jongste (hoge resolutie) berekeningen ons doen verwachten en waar we op kunnen hopen.

Feitelijk is het alweer net niets, wellicht 365-2×2 dagen herfst te noemen en hebben we er dus net niets aan maar juist daarom (als weer- en winterliefhebber) toch een interessante omslag. Na twee warmere dagen klopt de vorst toch weer even aan. Actueel is de wind in het noorden van Nederland al “om” naar het noorden tot noordoosten.

Het gaat vooralsnog -met name de komende uren- langzaam maar de daling van temperatuur is in gang gezet. In het noorden, waar het vanmorgen ook nog 8 tot 9 graden was, is het al merkbaar kouder geworden. Overigens springt vooral het door water omringde meetstation Lauwersoog me in het oog. Deels “gewoon” verklaarbaar door de transportkou. Toch zou je verwachten (iets wat we vaker zagen) dat aan het begin van de winter de temperatuur daar relatief hoog ligt door het nog warme (zee) water. Even gecheckt: ter plaatste bedraagt de temperatuur daarvan ter plekke nog maar krap 4 graden!

Nu we het toch over de watertemperatuur hebben: IJS! Onder voorbehoud van de per definitie uiterst lastige uitgangssituatie -wanneer vormt zich het eerste laagje- zou er in het noorden maandag een vloer (het -tje durf ik zelfs weg te laten) van 4 centimeter kunnen liggen. Deze verwachting van weerplaza loopt overigens aardig gelijk op met die van het KNMI. Die komt tot 3 centimeter, maar is gebaseerd op 2 meter diep (stilstaand!) water in tegenstelling tot de 1 meter hier. De spreiding is op en net na maandag overigens groot; afhankelijk van hoe de kou blijft plakken.

Hoe dan? Rond tien uur vanavond zal de temperatuur in het noorden onder het vriespunt duiken, in het zuiden is het dan nog +6. Daar gaat het pas in de loop van de nacht of zelfs morgenochtend (zeer licht) vriezen. In Groningen en Friesland zal het dan zo rond de -5 graden zijn. België komt sowieso slecht weg.

Met inachtneming van enige onzekerheid over vooral met midden en zuiden van Nederland zal op eerste kerstdag in een groot deel van Nederland de middagtemperatuur onder het vriespunt blijven. Met uitzondering van Groningen en misschien Friesland echter géén ijsdag; immers pas ná middernacht zal het gaan vriezen. De voorlopige klapper volgt aan het eind van de nacht naar tweede kerstdag: in Friesland en Groningen zal het 8 tot 9 graden vriezen met het koudste moment zo rond 6 uur in de ochtend. In het H37 model zelfs een klein gebiedje met <-9; er is een kleine kans dat de strenge vorst wordt aangetikt. Leeuwarden is hier overigens de hot-spot. In deze (voor wat betreft de temperatuur meest betrouwbare) HARMONIE modellen nog iets kouder dan de ECMWF verwachting waar de ijspluim op gebaseerd is. It giet oan; ik verwacht zondag of maandag op vrij uitgebreide schaal schaatsers te zien. Vanuit het zuiden wordt de kou in de loop van zondag echter al weer verdreven. Zondagavond in het zuiden +7, maar in het (uiterste) noordoosten zal de vorst zich waarschijnlijk tot in de loop van maandag kunnen handhaven.

Met de stevig doorstaande oost- toot noordoostelijke wind (overigens een wat tegenwerkende factor met betrekking tot de ijsvloer) levert dat in het noorden zowel zaterdag- als zondagochtend gevoelstemperaturen tot de -13 graden op. Althans; in de ECMWF berekening. Bij de zoals gezegd doorgaans nog wat betere HARMONIE temperaturen zou die nog wat lager uitpakken!

Gaat het nog sneeuwen en waar precies dan? Actueel volgens de modelberekeningen en ook de radarbeelden wat lichte regen en motregen over het midden van Nederland die geleidelijk aan nog wat zou moeten intensiveren. Ik vraag me echter af in hoeverre dit de grond haalt. Is of wordt de intensiteit hoog genoeg valt het niet uit te sluiten dat die in het midden / noorden al even overgaat in lichte sneeuw.

Dan het lang verwachte front morgenochtend. De diverse modellen tekenen het allemaal net even iets anders in, het valt dan eerlijk gezegd nooit mee de wishfull thinking uit te schakelen en de roze bril af te zetten. Los daarvan heb ik niet heel veel kennis van de prestaties van die diverse modellen; situaties als deze komen nu eenmaal te weinig voor. Als er al duidelijke “winnaars” zijn aan te wijzen. Op gevoel heb ik -ook op de korte termijn- het meeste vertrouwen in het ECMWF model. Nou dat wordt een tegenvaller (en echt nét niet) dan.

Het lijkt er hier op dat in de nanacht en de ochtend slechts aan de uiterste noordzijde van de frontale neerslag lichte sneeuwval zal plaatsvinden. Eerst over met name een deel van Zuid-Holland, later vooral Noord-Brabant. Met de in aanvang nog hoge bodemtemperaturen lijkt me dit (net) niet voldoende voor een witte laag. Zelfs in het model zelf (dat doorgaans wat te optimistisch is) een accumulatie < 1 centimeter. Desondanks; wil je wat gevlok zien wees er vroeg bij morgenochtend!!

De andere modellen zijn meest iets positiever. Hier het GFS getoond; aan het eind van de ochtend over het zuiden van Zuid-Holland en een deel van Brabant toch enkele centimeters sneeuwdek.

Het HARMONIE-model is in de 06u run helaas wat minder enthousiast dan in de 0u run. Eerder nog in een wat bredere strook; nu slechts dit.

Het UKMO is wel iets scheutiger.

Net als het ARPEGE-model. In deze laatste betreft het (in tegenstelling tot de voorgaande kaarten) de totale sneeuwval en niet de accumulatie; die is het ARPEGE model juist weer minimaal. Maar dat lijkt me gezien de intensiteit dan juist weer wat te behoudend. Al met al blijft het enorm lastig en zijn positieve verrassingen niet uit te sluiten maar ga ik (gemiddeld genomen) uit van: wel degelijk wat lichte sneeuwval in de (vroege) ochtend van eerste kerstdag in een strook over het zuiden van zuid-Holland en het noorden van Noord-Brabant, maar dat lijkt niet genoeg te worden voor een witte wereld. Nota bene: omdat (aan de noordzijde van het front) niet zo zeer de temperatuur maar meer de (zoals nu verwacht tegenvallende) neerslagintensiteit de bepalende factor zal zijn kan het -bij het toch nog wat noordwaarts opschuiven van de neerslagzone- al snel toch nog positief uitpakken. Anderzijds: doorgaans valt de praktijk tegen ten opzichte van de modelberekeningen. Het blijft enigszins spannend maar verwacht er niet te veel van!

In de loop van zondagochtend zal zoals gezegd de kou vanuit het zuidwesten verdreven worden. Gepaard gaande met een bak regen. De exacte details zijn echter enorm complex, mede doordat de snelheid van doorzetten onzeker is. Los van de regen op een in eerste instantie bevroren ondergrond verraden de roze blokjes mogelijk even nog wat lichte sneeuwval maar belangrijker is de complexiteit van de opglijdings-processen en de dikte van de smeltlaag in de verticale opbouw van de atmosfeer. Goed mogelijk dat we in de ochtend van tweede kerstdag met ijzel te maken gaan krijgen dus. In het zuidwesten zal dat tijdelijk en (zeker bij de te verwachten intensiteit) snel over zijn, meer naar het midden en noorden is het nog listiger. Wees voorzichtig en hou de berichtgeving goed in de gaten!

Leo
Author: Leo

58 comments

  1. Nou dat ziet er voor Dordrecht opeens hoopgevend uit gedurende en paar uur op 1ste kerstdag.
    Alles beter dan regen! We gaan het wel zien allemaal.
    Vakantie Oostenrijk omgeggooid naar Zwitserland. Een weekje Adelboden is ook niet verkeerd.
    Fijne Kerstdagen allemaal..

  3. Tegen de middag zou de 1e gladheid reeds in het westen kunnen ontstaan, in de loop van de middag breidt het zich uit richting het noordoosten

  4. Mooie update Leo. En verhip. Ineens zit ik in de snow-hotspot van NL. Een beetje de Arlberg van de Noord-Alpen, zo lijkt het.
    Ik ga goed lantaarnpaalstaren. Een (paar) centimeter sneeuw zou toch leuk zijn. Ik reken er niet op, maar verrassingen zijn niet uitgesloten. Zoals we al concludeerden: de minima pakken soms toch verrassend laag uit laatste 2 weken. Redenen onbekend…..ik doe een duit in het zakje: minder uitstoot van industrie en verkeer van o.a. CO2? Kan dat lokaal en tijdelijk effect hebben? Of door de vele bewolking weinig zonne-instraling op de bodem en dus geen warmte die in de nacht uitstraalt?

  5. Er was eens een weerman die absoluut niet geloofde in de opwarming van de aarde door ons toedoen én als credo had: ” hoe meer CO2 hoe groener de wereld” Dat vond ik wel wat tegenstrijdig én vandaar de groene kerst sinds lange tijd misschien😎🤞

    2. Heeft die weerman wel een punt wat mij betreft.
      Maar hier niet echt de plek om daarover te discuseren.
      Kom ik wel en keer op terug.

  6. Mooie update Leo, ik kan je zeggen dat het water koud rond Amsterdam en dat het al de hele dag (soms wat intensiever) motregent. Ik had gehoopt dat de temperatuur sneller zou dalen en deze motregen wellicht sneeuw zou gaan worden want de buien blijven gewoon maar komen.

  7. hier in Noordwijk echt bijna de hele dag al regen!! Radar was niks te zien vanochtend maar het was extreme motregen, zeiknat waren we.
    Dus kom maar op met de kou en laat de buien maar ontstaan boven zee en het vochtige land.

    1. Amsterdam ook. Motregen en rond 2u liep ik buiten, stromende regen.
      Kijken wat het morgen wordt, ik duim de sneeuw 50km naar het noorden haha.

    1. Mooie beelden Jorne. Gepast jaloers. Maar het is je gegund.

      Welk dal zie ik hier? Is dat de richting van St Johan?

  11. De HARMONIE 12h run valt nog een fractie kouder uit; de -10 op zondagochtend komt heel dicht in de buurt!!!

    1. Wel hele grote temperatuurverschillen op korte afstand. In de zomer zouden zulke verschillen flink geknetter opleveren. Nu alleen wat gevlok of gespetter.

    2. Lekker hoor!
      Thialf kan de verwarming wel aanzetten in plaats van de koeling;)

  12. NB daar zat ik dus wat mis vanuit Rotterdam met de regen; excuses! Vanuit hier bezien leek het me wel mee te vallen; lange tijd droog ondanks dat de radar op zeker moment wel wat aangaf. In de loop van de middag ook hier overigens regen.

  13. In aansluiting op het bericht van Klaas: de kou is en blijft relatief dichtbij en aanwezig, in zowel Scandinavië (soms ruim en op uitgebreide schaal < -30..) als Rusland. Ook al eerder, maar een kaart is dit bijvoorbeeld zeg.. Voor wat het waard is inderdaad; vooralsnog just for fun. Maar wie weet; kansen zijn en blijven aanwezig!

  15. Er lijkt een flink neerslaggebied over noordwest- Frankrijk onze kant op te komen nu. Zal er dan toch wat meer neerslag gaan vallen?

  17. Beste Leo, bedankt weer voor deze update.
    Ook ik reageer nooit, sterker nog, heb pas net een account aangemaakt, maar lees al jaren met veel plezier( ook al bij Hajo) jou/jullie berichten en reacties bijna dagelijks.
    Super hoe jullie dat doen, niets anders dan complimenten en fijne feestdagen.

  18. Te zuidelijk voor bij ons helaas en het verpieterd. Hopelijk morgen wat sneeuw.

  20. Het wil helaas niet echt hier. Sneeuwt nog wel licht maar zelfs het gras blijft gewoon groen

  21. Zutphen, min 3 maar voelt als min 10 met die smerige wind. Hond vindt het heerlijk, ik wat minder. De heren worden weer bedankt voor een prachtig kwaliteitsvol weer jaar. Iedereen fijne feestdagen en alvast een mooi weer jaar 2022.

  22. Toegegeven, jammer dat het kwartje niet goed is gevallen. Al is het nu winters koud en zonnig in Lelystad 👍.
    Maar bedankt weermannen en reageerders. Want ik heb wéér genoten van een serie geweldige modelbesprekingen, duiding van kansen, uitleg van weerfenomenen en nog veel meer.
    Bedankt voor het ‘draaien’ van deze site, bedankt voor het enthousiasme en het delen van de kennis!!
    Hopelijk neemt ‘c’ af en wordt het wéér zo’n mooi weer-jaar!!

  23. Heerlijk koud en mooi weer buiten!!
    morgen toch nog hoop op wit/ glad enz..

    1. Zeker ja, morgen richting Sliedrecht. Zou het daar glad worden?

      1. misschien vroeg in de ochtend. De temperatuur lijkt op te lopen maar de kou kan best blijven plakken. De wind blijft lang uit het land waaien… m.a.w. geen touw aan vast te knopen.

  24. Ik ga met de familie morgen naar Duitsland voor een weekje vakantie en rij dan over de A1 richting Oldenzaal. We hebben gepland om morgen rond 11 uur te vertrekken. Is er al enig zicht op eventuele moeilijkheden onderweg rond die tijd? Bij voorbaat dank voor jullie reacties.

    P.S. Nu loop ik al een tijdje rond op deze aarde maar ik kan me niet herinneren van vroeger dat het weer zo snel wisselde. Van 5 graden onder nul naar 10 graden boven nul de volgende dag.

    1. Jazeker. Minstens 2 tukkers op de linkerbaan die niet naar rechts willen. Verder ken het vriezen en dooien.

    2. Heb je alles ingevuld? Kinderen mee?
      Wij willen ook maar met alle restricties twijfelen we nog steeds.
      Moeilijkheden zullen er niet zijn.

    1. Er is een kans tot het tegendeel bewezen wordt maar…..Dan vriezen de oren wel van je hoofd.

      Brrrrr…..overigens is het buiten nu ook Siberisch qua gevoelstemperatuur.

  26. Zo, was best koud vandaag. 1e Kerstdag 2021 op de 3e plaats deze eeuw vwb gem.temperatuur in NL. Alleen 2010 en 2000 was het kouder. Overall op 25e plek vanaf 1901. Iemand nieuws/weerbericht nog gezien? Vast ter sprake geweest…… 😉

    1. Wat deze komende week wèl uitvoerig ter sprake zal komen in het nieuws, weerberichten op tv en andere media: de warmterecords (die gebroken gaan worden)!

      1. Pff, inderdaad!
        Kan ik mij ook aan ‘ergeren’. Net als die weermannen/vrouwen die in hun praatje laten merken dat ze winterweer ‘verafschuwen’, zoals “het wordt regenachtig, maar de temperatuur gaat wel (lekker) omhoog”.
        Ik schat in dat we één van de koudste kerst achter de rug hebben.

      2. Hoi Hans ,deze ‘ betaalde weermannen of weervrouwen ‘ zijn volgens mij verplicht om het weerbericht een bepaalde klimaat richting te geven.Zij kunnen niet genieten van een paar dagen mooi winterweer ,past niet in dit weerbericht.😜

  27. Goedemorgen vanuit een IJSKOUD NL. Zo jammer dat deze kou ons NU al gaat verlaten….
    Op 3 januari komt GEM met een blokkade op de oceaan door toedoen van hogedruk vanuit Groenland, 1055 hpa. We zouden dan te maken kunnen krijgen met een koude wind uit het noorden. Of dit bestand is tegen de depressies die steeds maar weer oprukken vanaf de oceaan moet komende dagen blijken.

      1. Eerst die winterse hittegolf door. Wat een vies warme pluim. Hopelijk met oud&nieuw wat droog voor het vuurw….onee. Dat mag niet. Dan maar een grote vuurkorf op de oprit.

  29. gfs zit gewoon 4 graden te hoog qua temp nu. Ben benieuwd om de kou de hele dag blijft hangen vandaag

    1. Inderdaad en wat dat gaat doen voor de neerslag en gladheid. Moet nog zien of het ontrekken vd code geel voor westen wel gaat kloppen.

      1. Inderdaad. Het vriest hier licht vlak aan zee maar de grond is steenkoud. 1 licht buitje erover en het wordt spekglad.

  30. Je had goed gezien dat er geschaatst kon worden vandaag, het is zelfs gelukt in Uitgeest (NH). Gisteravond lag het nog helemaal open, maar het is toch voldoende dichtgevroren, ondanks de wind.

  33. Hier in wateringen eerst ijsbergen, snel gevolgd door regen, nauwelijks glad geweest. Denk zelfs niet.

  34. Toch nog code oranje. Uitkijken in het noorden dus. Blijkbaar later dan verwacht alsnog glad.

    En nu wordt er overal al gerept over de aankomende hoge temperaturen…

Comments are closed.