Snel naar

Gaat de barre winter van 2022 (..?) steun krijgen door veel en vroeg ijs en sneeuw in de brongebieden?

Het kan verkeren. Iets meer dan een jaar geleden (22 oktober) schreef ik bepaald niet hoopvol over de (vroege) winterkansen en meer bepaald over de toestand van het arctische zee-ijs. Heel anders staan we er nu voor! Tegen de verwachtingen in toch wel ook; door de hitte van de voorbije zomers (2019 en 2020) was de staat van dat zee-ijs alsmede -deels daardoor- de sneeuw en kou in een groot gedeelte van Siberië tamelijk dramatisch, zelfs aan het begin van het afgelopen smeltseizoen (2021). Door het laat op gang komen vooral weinig en bovendien dun ijs in een groot gedeelte van het noordpoolgebied; dat leek weinig goeds te voorspellen. Andermaal is echter aangetoond dat één en ander kennelijk een geheel eigen dynamiek vertoont, we nog maar weinig weten en de meetreeks ter referentie (te) kort is. Overigens los van het feit dat de zee-ijs bedekking nog altijd wel vrij ver onder het langjarig gemiddelde ligt. Maar: boven verwachting veel en vroeg ijs. In het licht van de hoopvolle verwachtingen die hier en elders al werden uitgesproken over de aanstaande winter is dat dermate interessant dat ik daar graag even wat dieper induik.

We doen een setje vergelijkende kaarten; vorig jaar versus nu. Wat me het meest in het oog springt is het gigantische verschil in pak hem beet de oostelijke helft van de Noordelijke ijszee. Lag de temperatuur daar vorig jaar over zo’n 3 miljoen vierkante kilometer 6 tot meer dan 10 graden boven de normaal; nu zal de afwijking nihil zijn!

Los van de (deels op zich staande en dus toevallige) atmosferische omstandigheden is hier op zijn beurt dat pool-ijs weer de mooie oorzaak van. zie het verschil met vorig jaar eens! Al op 21 oktober met name ten noorden van Siberië heel veel meer ijs; het verschil was op dat moment zo’n 2 miljoen vierkante kilometer. Actueel vlakt het wat af is dat nog zo’n 1.7 miljoen. Dat afvlakken is per definitie een logische: enerzijds ligt de zeewatertemperatuur daar waar “normaal” ijs hoort te liggen nog dicht bij het vriespunt; anderzijds is de winterse bedekking zee-ijs gelimiteerd aan uiteraard de continent-grenzen én de lagere breedtegraden van de Atlantische en Stille Oceaan. Toch blijft dat goed nieuws: daar waar ijs in plaats van water ligt kan het uiteraard al meteen véél kouder worden en die kou zich dus verder en sneller opbouwen. Los daarvan is het misschien ook wel fijn voor het poolijs (op de langjarige termijn) op zich; lekker dik worden maar. Maar zoals geconcludeerd: dat moeten we in het perspectief van weer = geen klimaat zien. Voor nu in ieder geval: pik is: tís winter!

Nog beter en mooier zichtbaar is het op de ECMWF-kaarten met de zeewatertemperatuur en ijsbedekking. Nog altijd gebruik ik hier de referentiedatum 22 oktober. We zien dat niet alleen de ijsbedekking veel groter is maar ook dat het nog open water over een groot gebied lekker koud is. Het donkerste paars (dit jaar vrijwel overal tot aan de lijn die het langjarig gemiddelde aangeeft) vertegenwoordigt een temperatuur tussen de 0 en -2 graden Celsius (NB: -2 graden is bij benadering het vriespunt van het zeewater). De ijsbedekking overigens in blauw; het donkerste staat op deze kaarten voor >50%, het lichtste >99%.

In de afwijking ten opzichte van de normaal is het ook fraai zichtbaar!Vrijwel al het rood van vorig jaar is weggepoetst!

Dan nog even naar de actuele situatie. Interessant voor ons is ook dat het ijs het noorden van Spitsbergen nadert en zoals gezegd de uitbreiding gezien de lage watertemperaturen nog flink door kan gaan.

En enigszins op glad ijs: de verwachting 10 dagen vooruit. Dit is een héle fijne kaart: mogelijk sluit zelfs het “wak” tussen Spitsbergen en Nova Zembla dat al jaren zeer persistent aanwezig is zich vroegtijdig!

Dan deze kaart nog even. IJs- en sneeuwbedekking nu, en over 10 dagen volgens de operationele verwachting van het ECMWF. Met zo je wil enige korrels zout in te nemen uiteraard. Doe dat dan met name voor de groene sneeuwdikte’s ; minder dan 10 centimeter. Lijkt me bij benadering een goede maat voor (nog) niet duurzaam. Op deze kaart de ijsbedekking overigens al aangegeven bij >10 %.

Opnieuw met de disclaimer dat het deels altijd toeval zal blijven of anders gezegd dat de luchtdrukpatronen goed moeten vallen of feitelijk nog eenvoudiger dat de wind uit de goede hoek moet waaien: één en ander mist zijn uitwerking niet. Kou en veel sneeuw al in delen van Siberië en (wel alleen het uiterste noorden van) Scandinavië. En eerder dan in de afgelopen jaren houdt de winter al stevig huis op Spitsbergen. Nadat oktober al (iets) kouder dan normaal is verlopen afgelopen dinsdag een serieuze sneeuwstorm, hier vastgelegd op het schoolplein in Longyearbyen.

Ondertussen is het donker geworden aldaar; 15 februari komt de zon weer boven de “horizon”, 8 maart boven de bergen uit.

Logisch gevolg is dan dat het -onder de goede omstandigheden- ook overdag al (steng) kan blijven vriezen. Zo dit weekend: overdag zo tussen de -8 en -10, in de nachten rond de -15 graden. Lekker hoor!

Verder naar het zuiden is het beeld wat wisselend, moeten we feitelijk ook nog even geduld hebben. Op de hoger gelegen meertjes in met name het noorden van Scandinavië wordt lokaal al geschaatst. En de Oostzee? Aardig op schema; temperaturen ook daar veel lager dan vorig jaar en vrij dicht tegen het langjarig gemiddelde (over 1965-1986) aan. Nadat het vorige week aan de noordzijde (en in het noorden van Zweden) al 20 tot 25 graden vroor is er in het uiterste noorden in de randmeren zelfs al wat ijsvorming waargenomen maar dat is tijdelijk weer even zo goed als verdwenen.

Al met al lijkt de kou voorradig te zijn en te komen, wat bij die juiste windrichting veel perspectief biedt! Wat zal het worden? Lees in dit bericht nog wat meer details en doe je eigen voorspelling in onze Hellmann-winterwedstrijd!

Leo
Author: Leo

59 comments

  1. Interessant en mooi tegelijk de vergelijkingen al had ik niet anders verwacht na de 2 tropenjaren èn na zo’n koele zomer, te koude maanden dit gehele jaar tot nu toe. Goed dat het (weer) richting normaal gaat. Laat maar gauw dichtvriezen. Ten oosten van LL sneeuw en dan de wind er over 🙂

  2. Wat ben je toch heerlijk enthousiast Hans! Maar ik sluit me helemaal bij je aan. Laat maar komen die kou ❄
    Mooi bericht weer Leo en de hellmannpunten zijn ingediend.

    1. Wat een mooi bericht Leo. Altijd knap hoeveel bronnen en kaartjes je er bij weet te halen om je verhaal te onderbouwen. De kou bouwt zich op. Hopelijk een winter waarin de wind vaam uit de goede hoek gaat komen.

      Hellmannetjes zijn ingediend!

  3. Nieuwe uitdraai GFS laat op +240 uur een mooi situatie ontstaan. DIT WILLEN WE ZIEN 🙂

    1. op termijn 10 dgn is het momenteel winters… Hopelijk wordt die termijn ieder dag een dagje korter, ipv wat we van de zomer hadden: ‘ over 2 weken is het warm’…. 2 weken later: ‘over 2 weken wordt het warm en zomers’… ad nauseum

      virtueel sneeuwdek van de oostgrens tot aan de alpen, zou garant staan voor een geweldige seizoenstart in Obertaueren (18-11) en andere skigebieden!

    2. GFS blijft maar winterse oplossingen uitspuwen in de runs. Man o man o man……….

  4. De Duitse sites die ik volg zijn al weken in de ban van een andere setting in november. GFS verwachtte dit als eerste, nu volgt voorzichtig het Europese model. Probleem alleen in de warme Noordzee. Aanvoer NW of N tempert de winter hier maar de basis lijkt gelegd te worden deze maand. En gezien de persistentie van de stroming en het uitblijven van de ZW component lijkt er idd iets op stapel te staan voor een langere periode. Dank voor het mooie bericht.

  5. koekoek GFS 12u. Zie ook reacties van Hans.
    Vroegste winteruitbraak sinds …… ?? (geen idee) 😉
    #meteofictie …. maar wel spannend.

    1. met deze koude voorspelling krijgen we dikke lake effect snow hier aan de kust! laat die meter maar vallen hoor:)

    1. Volgens mij wordt het voor velen hier juist veiliger en makkelijker? Boosters kunnen vanaf januari ( en december voor zorgmedewerkers) in NL, wellicht eerder als de druk toeneemt. 2G betekent geen mondkapjes plicht in de lift meer. En zal wrsch rustiger zijn op de pistes met mensen die niet meer will/kunnen gaan
      Mee eens dat het wel de 2-deling verder versterken, wat me niet moeten willen. Maar denk dat voor velen hier het probleem mee gaat vallen ( en ‘genezen’ is ook 180 dgn geldig)

  6. En wintersport in Oostenrijk gaat voor gevaccineerden en niet gevaccineerden heel lastig worden. De laatste maatregelen zijn bizar en het kan nog erger.

  7. De pluim. Prikpunt De Bilt.
    De hoofdrun onderin het ensemble met een paar volgers waaronder de controle run.
    Voor de rest veel spreiding op lange termijn wat heel gewoon is.
    Niets meer niets minder dan een mogelijkheid

    1. Paar dagen geleden nog éénzaam en alleen. Nu zie je toch steeds meer leden steun geven aan Oper en Controle. Ook is een dalende lijn van gemiddelde vwb T2m waarneembaar. Mag ook wel hé, het is bijna 1 december. Winter is coming!

  8. Winter is coming…net zoals deze vriendelijke vriend. Deze doet niet aan winterslaap. Hij ontwaakt juist als de kou eraan komt!

  9. Die pluim/trend laat wel een daling van zo’n 10 graden zien als je er door je oogharen naar kijkt. En een breed gesteunde trend ook. Zou het….?

    De luchtdrukverdeling is al een tijd niet W tot ZW. Eigenlijk erg variabel. Hopen dat de druksystemen zo zwak blijven en dat daarmee de kansen op noordelijke en oostelijke winden groot zijn komende 3 tot 4 maanden door polaire uitbraken. Spannend!

  10. Mooie nieuwe pluim!
    Hopelijk heeft de extra rekenkracht van de hoofdrun het bij ’t juiste eind!
    Mooi man deze spanning nu al zo vroeg in het seizoen 🙂

    1. Goed om alles vast lekker te laten afkoelen. Dan kan daarna een ijsvloer sneller ontstaan en blijft de sneeuw ook eerder liggen.

  11. De gfs vanmorgen wat een kaarten, dit is smullen. Heb nog een tripte extra geboekt naar Val Thorens. Laat maar komen, winterbanden 22/11 eronder en we zijn er klaar voor.

      1. In Hochkrimml heb je (bijna) nooit papsneeuw. Lekker om daar de dag af te sluiten op een warmere dag.

  12. In de GFS van vanochtend kleurt Europa langzaam wit. Wel nog steeds richting de meteofictie.
    Dus niks is zeker en het ei voor die dooie mus moet nog gelegd worden 😉

  13. Wauw, wat een kaarten de laatste dagen!
    Afgelopen zaterdagen heb ik de winterwielen er weer onder geschroefd. En ik kon het niet laten; de sneeuwschuiver van zolder gehaald en in de garage gezet……..wat zou het fijn zijn als die komende lente versleten is… 🙂

  14. Wat gaat het Atlantisch Hoog doen? Teveel richting LL en de barre winterkou gaat naar de Balkan (zoals zo vaaak) en missen wij de boot……

      1. Vorig jaar meen ik eind november sluiting inschrijving, nu ruim 2 weken eerder. Je kan nog bijna 127.49 uur wachten en runs aankijken wat er nog voorgeschoteld gaat worden maar òf dat gaat helpen…… 😉

      2. Haha, goede en terechte vraag Jorne. Niet dat ik de illusie heb het echt te weten (sterker, meestal zat ik er in het verleden enorm ver naast 😉 , maar ik beschouw mezelf -als auteur en onderdeel van het team- wel als soort van autoriteit. Vanaf dat oogpunt vind ik het netjes (en ludiek) (nog) geen inzending te doen. We hebben verder niet overlegd maar het kan zo maar zijn dat mijn collega’s er net zo over denken. Hij zal zeker komen; zondagavond 😉 Overigens geloof ik inderdaad niet dat die 5 dagen extra aan runs wat uit zal maken.

  15. Meldde ik de 4e over de opmerkelijke sneeuwval in Portugal, nu enorme hagel in de heuvels van Saoedi Arabië………..

      1. Heeft Hajo je met zijn laatste bericht en foto’s geinspireerd Hans?

  16. LL ?? Bij GFS is de sneeuw en ijs eruit (voor nu): Hogedruk boven ons hoofd.

    1. Ook de Controle is de sneeuwweg kwijt voor dit moment: hogedruk regeert voor langere tijd.

      1. Bij EC 12 is de kou voor nu ook uit de lucht. Even weer beide voetjes op de grond 😉

        1. Het is meteofictie. Daar mag je niet teveel waarde aan hechten. Dus die kou kan er zo weer op staan volgende run. 😉

Comments are closed.