Snel naar

Hoe zwaar en waar gaat het onweren vanmiddag?

Vandaag een kort berichtje – we hebben even niet zo veel tijd allemaal. Maar de weersituatie is inspirerend genoeg toch. Echter dermate complex dat ik behalve niet genoeg kennis en inzicht heb ook geen eenduidig beeld heb hoe het precies gaat worden. De onzekerheid ga ik (slechts) toelichten aan de hand van de verschillen tussen de modelberekeningen; er volgen zo meteen wat kaartjes met mogelijke scenario’s. Tevens heb ik de kennis en raad van het KNMI er bij gepakt. Helderder dan bovenstaand kan ik het niet maken ook: waarschijnlijk enig onweer in Brabant en Gelderland, mogelijk (zeer) zwaar (on)weer in Limburg. En omgeving (die het KNMI uiteraard niet meeneemt) zoals het zuidoosten van België en een deel van Duitsland.

Het tijdspad – voor Limburg- hierboven ook maar even samengevat. Code geel vanaf 12.00 uur, oranje van 13.00-16.00 uur, geel tot 17.00 uur. Let wel: de verwachting is ook voor het KNMI onzeker en daarom bovenstaand wat ruim opgezet. In windstoten tot “ruim” 100 km / uur en hagel van 2 cm “of meer” zit hem feitelijk de clou: het zou nog wel eens flink forser kunnen uitpakken. Overigens -en elders- in de modelberekeningen wel enige maar niet heel veel verschillen qua timing; de heftigste verschijnselen zullen waarschijnlijk optreden tussen 2 en 5 uur vanmiddag; in België iets eerder en in Duitsland wat later. Volg de meest actuele waarschuwingen hier bij het KNMI en (voor Belgie en Europa) hier op meteoalarm.org.

Voor België staat bovenstaande uit! Duitsland heeft voor een groot deel van het land overigens code rood of stufe 3 (van 4) afgegeven. Let wel: zij hebben (volgens mij als enige in de EU) vier code’s. Wat bij ons rood is is daar paars / stufe 4.

De onzekerheid / de verschillen zitten vooral in de koers van het kleinschalige laagje en de daarbij behorende frontale golf in dat systeem. En daarmee de al dan niet mogelijke heftige weersverschijnselen. Interactie met de (onstabiele) verticale atmosfeer waaronder een enorme windschering en de hoeveelheid beschikbare energie (de temperatuur) spelen daarbij uiteraard een grote rol. ruwweg kunnen we stellen dat hoe verder zuidoostelijk genoemd laagje overtrekt hoe zwaarder het (ter plaatse) zal uitpakken Opmerkelijk is dat de globale modellen het verst naar het noordwesten berekenen. Daardoor zoals hier in het GFS weinig onweer en geen hele zware windstoten want te weinig forcering vanuit de hogere luchtlagen én daar lage temperaturen maar wel veel neerslag waarbij het zwaartepunt van Zeeland naar Groningen trekt. Tot 44 mm in getoond tijdspad van 3 uur, waarvan het meeste in krap een uur zou kunnen gaan vallen – net als op de volgende kaarten trouwens! Wateroverlast lijkt me zeer waarschijnlijk!

Het ECMWF is vergelijkbaar maar legt één en ander wel enkele tientallen kilometers zuidoostelijker.

ICON_EU laat zeker qua uiteindelijke neerslagtotalen ongeveer hetzelfde beeld als het EC zien.

De hoge resolutiemodellen leggen het allemaal wat zuid(oost)elijker. Heftiger ook! Enerzijds vanwege de dan beter passende interactie. Anderzijds zal ook juist die hoge resolutie op zich er wel wat mee te maken hebben. De kortdurende en vooral zere lokale verschijnselen zullen wat beter opgepakt worden. Het ICON_D2 hierboven: ingezoomd op de 1-uurs kaartjes zie ik lokaal meer dan 50 mm in een uur tijd! Gepaard gaand met veel wind en onweer!

AROME pakt nóg wat zuidoostelijk uit: het zwaartepunt over de Ardennen. Ook in dit scenario heel veel neerslag, wind en onweer!

HARMONIE_37 laat het hevigste in en rondom Zuid-Limburg gebeuren. De neerslag hierbij overigens iets meer verdeeld in de tijd; vandaar dat ik gekozen heb voor de totale som.

In de laatste twee scenario’s zitten ook de zwaarste windstoten. In het ICON_D2_model tot zo’n 120 km/uur over delen van met name het zuidoosten van België.

In Duitsland verder toenemend! Hier zien we meer dan 150 km/uur.

NB ik zie nu zojuist dat in de nieuwste ICON runs één en ander wel wat minder zwaar is.

De HARMONIE (37) berekening pakt dus ook zeer zwaar uit. Windstoten tot een kleine 150 km /uur net ten zuiden van Nederlands Limburg.

En meer dan 180 km /uur (buiten de schaal hier) in Duitsland! Het werd in de reacties ook al genoemd; in eerdere runs van HARMONIE en AROME zelfs ruim boven de 200 km/uur. Mogelijk zijn dit soort extremen gekoppeld aan valwinden en kleine tornado’s!

Ook werd in de reacties nog opgemerkt dat bij een kleine verschuiving ook (een veel groter deel van) Nederland te maken krijgt met het gebied dat door Estofex met de hoogste waarschuwingsfase – level 3 is bedeeld. Dat denk ik echter niet; zoals ik hierboven beschreef lijkt me in dat geval te weinig interactie, forcering en energie aanwezig. In dat geval zal het allemaal met een sisser aflopen. Onzeker maar spannend dus!

Tot slot de actuele situatie: het nadert al snel. Mogelijk zwaar onweer lijkt op basis daarvan weggelegd voor het zuidoosten van België en een groot deel van Nederlands Limburg.

Zware en veel neerslag over een veel groter gebied ook naar het noordwesten toe!

Nowcasten maar!

Leo
Author: Leo

50 comments

  1. Mooi bericht. En zo kort van tevoren nog lastig voor de modellen: nowcasten en het zekere voor het onzekere nemen!

  2. Nog even copy pasten van onder het vorige bericht:
    Oké, let’s go! Luik al tot 25°C opgewarmd, terwijl het in Brussel minder dan 100km westwaarts slechts +18°C is …
    Het Belgische KMI heeft na de Ardennen nu ook Vlaams-Brabant en Limburg naar code oranje opgeschaald.

    1. mijn hometown (Meensel-Kiezegem) lijkt vol geraakt te gaan worden. Ben jammer genoeg niet thuis nu, maar zit wat verderop in Aarschot.

  3. Hier op mijn werk in Harderwijk hetzelfde; flinke regen en bladstil!

  4. Het lijkt redelijk mee te vallen tot nu toe….

  5. De regen valt hier in Leiden loodrecht, want het is windstil, en in ruimte mate. Lekker hoor!

    1. Blijkbaar daar toch een forse bui. Wel echt 1 flinke (super)cel. Niet heel breed front. Hopelijk valt de schade mee.

      Hier nu gestage regen en 15mm sinds vanochtend.

  6. Toch een tornado in Beek (Limburg)??
    Kwam dit tegen…kan de bron niet verifiëren maar aan de blauwgroene afvalbak te zien is het wel in NL.

    1. Heb het even opgezicht en filmpje is gemaakt bij BP station langs de A2 bij Beek. Het is dus wel echt in NL gemaakt.

  7. In Duitsland een nog zwaarder exemplaar (waarschijnlijk in de categorie EF 2/3). Even bestond de kans en indruk dat er meerdere zouden kunnen ontstaan (zie ook de reactie van Jorne) maar volgens mij is het hierbij gebleven.

  8. Al met al was het wel vrij kleinschalig qua gebied. En zeker met de neerslaghoeveelheden is het flink tegengevallen. Aanzienlijk wel maar niet extreem. Omdat het allemaal in zeer korte tijd viel hier en daar wel flinke wateroverlast.

    1. Gilze Rijen verkleurt het beeld wel enorm. Bij mij 15mm vandaag. Dat is in lijn met de ZW-NO trekrichting.

  9. Deels is het me zelfs enigszins een raadsel waar het t.o.v. de verwachtingen allemaal gebleven is; ook elders niet extreem.

    1. In omgeving Amsterdam is do: 18mm en Vrijdag: 20mm gevallen. Bron: traditionele regenmeter.

    2. me dunkt dat de hogeresolutiemodellen zoals AROME er gisterenochtend helemaal goed op zaten @Leo

      1. Op basis van alle modellen bij elkaar was mijn algehele beeld dat er meer zou vallen; zowel in de extreme pieken als in geheel over m.n. de zuidelijke helft van NL. Maar, heel goed had ik er (achteraf) niet meer naar gekeken. Dus nu je het zegt: deze zit er inderdaad wel héél goed op!

  10. Laatste mooie warme dag voorlopig. IJslandhoog/UKhoog in de maak. Wind meest uit NW/N/NO dus fris, gemiddeld ca. 15 á 16 C. met regelmatig regen.

    1. Ik denk dat dat enorm gaat meevallen Hans, zeker tot aan volgend weekend (wanneer de stroming echt pal noordelijk wordt). Morgen lokaal zomerse temperaturen, weliswaar met name in de middag en avond buien. Dan op dinsdag en woensdag nog enige neerslag. In totaal 10 tot lokaal wellicht 20 a 25 mm. Daarna zeker in het EC toch een behoorlijke flatliner (ook in het ensemble) alweer. En de temperaturen zoals gezegd worden door het EC enigszins onderschat. Van dinsdag tot (en met) zaterdag 18 tot 20 graden (zeker tm vrijdag) lijkt me, ook obv de andere modellen, waarschijnlijker. En dat is niet verkeerd toch?

  11. Niet heel boeiend voor de plantjes etc. en evenmin extreem maar het heeft aan de grond (kortstondig) een klein beetje gevroren afgelopen (na)nacht.

  12. Zo tegen en in volgend weekend lijkt zich o.i.v. een langgerekt hoog van GB tot aan Groenland een noordelijke stroming aan te dienen: lage temperaturen. Zondag (29 mei) lijkt de koudste dag te gaan worden. De EC pluim van vanmorgen pakt daarbij overigens een stukje hoger uit dan de afgelopen runs. Veel neerslag zit er (door dat hoog) niet op maar wát er valt zou (in de noord-Alpen) boven de 1000 a 1200 meter wel eens als sneeuw kunnen gaan vallen! En anders dan deze pluim doet vermoeden (plot niet de minima én het EC overschat onder gegeven omstandigheden de minima tot 4 graden zo bleek ook weer vanmorgen) is dan (grond)vorst op uitgebreidere schaal goed mogelijk.

    1. NB voor de maxima geldt het zelfde: doordat getoonde pluim niet de minima en maxima plot (slechts de 6-uurs prikpunten) én de dagelijkse gang vooral bij veel in- en uitstraling onderschat wordt. Daarom bij de maxima zeker het eerste deel van de week zo’n 3 a 4 graden optellen!

  13. NB de droogte is geenszins voorbij, zoveel mag wel duidelijk zijn. Er is echter wel iets geks of onduidelijks met de grafiek aan de hand. Toelichting volgt hieronder!

    1. Waar ik vrijdag en gisteren grote twijfels had liet pas vanmorgen (met als update -zie onder de grafiek- 22 mei 8.34 u UT) de grafiek of beter gezegd de actuele waarde mij een mij plausibel beeld zien; met een afname t.o.v. gisteren van 11 mm. Op het eerste gezicht gek; gisteren (tot vanmorgen 8.00 uur UT; het aftapmoment) nauwelijks neerslag meer. Even dacht ik dat dat kan komen door ontbrekende gegevens van nog niet doorgegeven neerslagstations, waarna achteraf een dagelijkse herberekening plaatsvindt alleen op de dag zelf. Maar het zit anders zie ik nu. Het is niet (duidelijk) zichtbaar in de grafiek maar kennelijk loopt die tot en met de dag ervoor! In deze dus 21 mei 8.00 uur UT! Het viel me nu pas op, door naar de data achter de grafiek (die overigens pas sinds kort beschikbaar zijn) te kijken. Zie bijgaand de meest actuele (in mm). Dit zijn de gemiddeldes over de P13 stations (De Bilt, De Kooy, Groningen, Heerde, Hoofddorp, Hoorn, Kerkwerve, Oudenbosch, Roermond, Ter Apel, West-Terschelling, Westdorpe en Winterswijk)

  14. Voor de volledigheid: het (lopende) neerslagtekort wordt berekend uit referentiegewasverdamping minus neerslag. De referentiegewasverdamping wordt berekend uit bijgaande vergelijking waarbij de inkomende (kortgolvige) straling en de temperatuur de variabelen zijn. Voor 18 t/m 20 mei (ongeveer en in de praktijk t/m 21 mei 08.00 uur) bedroegen die respectievelijk 4.1, 2.1 en 1.8 mm. NB nooit nul in deze periode; de plantjes groeien toch wel en daarmee zal er altijd enige verdamping zijn. Voor De Bilt weliswaar, maar dat zal redelijk representatief zijn voor geheel NL.

  15. We kunnen na vandaag toch niet meer van droogte spreken? Zo ja, dan vind ik de neerslagtekort grafiek niet representatief.

    1. Dat schreef ik al op 9 mei jl. Kijk ik dagelijks naar de neerslagsom valt mij op dat er sinds vorige week lokaal méér is gevallen (of gevallen kán zijn) in de “gewone” regenmeter dan de “officiële” waarnemingen doen vermoeden.
      @Leo, rare vraag misschien maar kan zijn dat jij hier (of iemand anders) een antwoord op heeft: voor wie is deze grafiek neerslagtekort belangrijk? M.a.w. niet alleen gewassen onttrekken vocht uit de grond. Als ik het goed heb wonen er steeds meer mensen in NL, onttrekken dan toch ook steeds meer vocht uit de bodem?
      Lijkt wel HERFST. Max. tot nu toe 16,7 °C in Limburg.

      1. Volgens mij is de neerslaghoeveelheid erg afhankelijk van de locatie (buien) en valt het hier in noordoost Brabant nog wel erg tegen (of mee, het is maar hoe je het bekijkt) met de neerslaghoeveelheden. Het neerslagtekort gaat met name over het bovenste laagje van de bodem met een uitgesteld effect op diepere lagen. Voor veel terrein- en waterbeheerders van belang, maar ook voor bv de brandweer om de kans op natuurbranden in te schatten. Gelukkig is het aantal substantieel lagere grondwaterstanden weer wat afgenomen. https://embed.hydronet.com/embed.aspx?id=6200&h=b4b15f45e9

        1. Ik zie alleen Brabant op dat kaartje. Is er ook één voor heel NL?

        2. Grappig dat je dit schrijft. Ik woon nabij Den Bosch en wij hebben vandaag echt de ene na de andere bui gehad.
          Kon het mooi even intrekken voordat de volgende weer kwam.

          1. Zo zie je maar: lokaal enorme (afwijkings)verschillen.
            Klopt het Broer?

          2. Ik heb geen regenmeter, maar ik woon wel in dat groengekleurde gebiedje ja. Hebben echt flinke buien gehad, dus die 6mm zeker wel gehad in mijn beleving.

          3. Het gebruik / de weergave van de amateur-stations (op hetweeractueel) heeft enige voor- maar ook nadelen. Hoewel over het algemeen zeer betrouwbaar ligt een deel van de soms foutieve weergave in het feit dat er o.m. niet gevalideerd wordt. In een enkel geval te hoge waarde’s, soms (iets vaker) te lage waardes wanneer een station niet of niet goed werkt.
            Los daarvan (en breder) moeten we het volgende in de gaten houden: hetweeractueel meet van 0.00 tot 0.00 uur, weerplaza van 02.00 tot 02.00 uur, het KNMI (in de zomer) van 10.00 tot 10.00 uur! Dat verklaart wellicht ook het gevoel van @Hans (“valt mij op dat er sinds vorige week lokaal méér is gevallen (of gevallen kán zijn) in de “gewone” regenmeter dan de “officiële” waarnemingen doen vermoeden.”. Het lijkt mij sterk namelijk; op zich kan er tenzij de regenmeter héél erg fout is opgesteld (onder bv een beregeningsinstallatie of regenpijp 😉 ) juist aan neerslagmetingen erg weinig fout gaan. Wél is het overigens zo dat als we zouden stellen dat er lokaal méér is gevallen (zonder de toevoeging over de verschillende meters) dat dat in theorie en per definitie klopt; nooit zal het netwerk sluitend zijn en zal er dus ergens tússen de stations méér vallen.

  16. Frisse wind vandaag maar toch nog heel even de 18 C aangetikt.
    Morgen en donderdag idem (?) waarna vanaf vrijdag de temperatuur flink onder normaal gaat verlopen, heel misschien ZO even 17 C. Begint te lijken op 2021.

  17. Mbt het neerslagtekort / de droogte. Het valt (bij nader inzien) ook wel enigszins mee inmiddels. Actueel ligt het gemiddelde over NL net onder de 5% droogste jaren. De droogte is het ergst in delen van Zeeland (met name op Walcheren) en (ondanks de pittige maar lokale en kortdurende buien in een klein gebied in het ZW van Limburg) het ZO van Brabant en een groot deel van Limburg. Daar viel deze maand op uitgebreide schaal niet meer dan 15 tot 20 mm en in heel (NB het begin van!) april 30 tot 35 mm.

  18. Overigens en voor de zekerheid: een tekort is normaal in de zomer. Zie in bovenstaande grafiek de blauwe lijn die het langjarig gemiddelde weergeeft. Dat is mooi te zien aan de afwijking t.o.v. de normaal van het doorlopend potentieel neerslagoverschot (wat overigens een iets andere berekening is); zie bij deze.

  19. Verder is het inderdaad maar hoe je er naar kijkt, welk doel e.e.a. dient, enz. En nooit zal het helemaal correct zijn. Invloeden die niet meegerekend worden zijn sowieso inderdaad de antropogene onttrekking van water t.b.v. bv. beregening, de verstening (waardoor het water het riool inloopt ipv de grond) maar ook bv het feit bij veel zon en hoge temperaturen net ná neerslag harder zullen groeien en dus meer verdamping zullen veroorzaken dan bij bv. lage temperaturen bij bewolkt weer óf juist hele hoge temperaturen wanneer er al weinig vocht meer in de bodem zit; dat kost (de wortels) dan te veel kracht. Het neerslagtekort wordt tegenwoordig voor veel doeleinden (soms te pas en te onpas..) gebruikt maar is volgens mij vooral in het leven geroepen van de land- en tuinbouw. Die vooral geïnteresseerd is in de (doorgaans snel uitdrogende) toplaag. Waar de gewassen in het groeiseizoen (vanaf april dus) gemiddeld genomen zo’n 3 mm per dag nodig hebben / verdampt. Actueel dus 54×3 .. reken maar na wat we tekort komen.
    Uiteraard zijn er ook diverse andere belangen en parameters. Ik heb dat eerder al uitgebreid toegelicht.
    Ook het KNMi geeft veel info en links onderaan deze pagina:
    https://www.knmi.nl/nederland-nu/klimatologie/geografische-overzichten/neerslagtekort_droogte
    En zie ook hier:
    https://waterberichtgeving.rws.nl/owb/droogtemonitor

Comments are closed.