Snel naar

Misschien alweer een witte Pasen en we hebben een winnaar!

Een witte Pasen komt tegenwoordig -zo op het oog- net zo vaak of misschien wel vaker voor dan een witte kerst. Dat is heel erg kort door de bocht maar een kern van waarheid zit er toch wel in. Deze pica werd geschoten juist na de brunch op 24 maart 2008. Heel bijzonder toch: precies op het moment dat de zon op het hoogste punt van de dag stond. Het flinke pak dat die ochtend en middag viel begon vrijwel direct weer te smelten. Dat kan ook vrijwel niet anders met de aanwezige bodemwarmte en de natuurlijk krachtige zonnestraling in deze tijd van het jaar. Toch voldoende voor echte sneeuwpret! Misschien wel uniek en in de zin van effectieve winterpret (anders dan leuk voor de weerman / liefhebber van extremen) slechts te vergelijken met paaseieren op het ijs in 1771 en 1845, toen er zelfs op de grote rivieren nog zo’n 30 centimeter ijs lag.

De laatste decade van maart 2013 is vooral de boeken ingegaan vanwege de recordkou -de koudste sinds het begin van de metingen in 1901- maar ook toen was het -lokaal- raak met Pasen.

Ook voor 2021 wordt er een sneeuwdek berekend tijdens de Pasen dus dat zou drie maken in 14 jaar tijd. Tegen slechts een witte kerst in 2009 en 2010, daarvoor in 1981 en 1964 – en overigens pas 8 keer sinds 1901. Lees hier alle overige prachtige details. Hoe realistisch de bovenstaande (ECMWF) verwachting is en hoe groot de kansen (ook op sneeuw in de dagen juist ná Pasen) zijn gaan we verderop in dit bericht bekijken.

Eerst nog even wat achtergrond. Met fraaie medewerking van BBC Weather / UKMO. Waar we meteen zien dat sneeuw in maart (in delen van het Verenigd Koninkrijk toch althans) gemiddeld vaker voorkomt dan in december. Geluid hoeft niet aan maar mag wel; gezellig muziekje eronder. Die de aanstaande kou en sneeuw overigens ook al vroeg op de korrel hadden: deze tweet is van 27 maart jongstleden. Zoals ik al aangaf: om te stellen dat een witte Pasen vaker voorkomt is wat te kort door de bocht. Uiteraard is de meetreeks zeker voor het bezien van extremen veel te kort. Daarnaast is er natuurlijk nog iets heel anders aan de hand. Tamelijk ludiek wel eigenlijk. In de terminologie hanteren we (inclusief het KNMI) geheel andere criteria voor de kerst respectievelijk de Paasdagen. Een witte kerst “telt” pas als er op beide kerstdagen op het meetmoment (08.00 uur UTC) in De Bilt een gesloten sneeuwdek ligt. Van een witte Pasen mogen we al spreken als het ergens in den lande (tijdelijk) op één van de twee dagen (een beetje) wit wordt. Prima en mooi, wel met de aantekening dus dat het appels en peren zijn. Voor de bloesems hoeven we overigens vooralsnog niet echt te vrezen; door de bewolking en buien zal het niet heel stevig gaan vriezen.

Met de licht zomerse periode afgelopen week en ook vandaag nog temperaturen rond de 10 graden onvoorstelbaar en voor velen waarschijnlijk ongewenst maar de winterse kou nadert toch echt snel nu. De inval op nadering van een zeer felle hoogtetrog en aanvoer vrijwel pal vanaf de noordpool (Ronaldo liet dat al mooi zien in het vorige bericht) krijgt komende nacht en ochtend zijn beslag. Zo ziet het er op het 500 hPa-vlak (ruwweg op 5200 meter hoogte) uit. Van -24 naar -40 graden in 6 uur tijd!

En op het 850 hPa-vlak (circa 1400 meter hoogte) zo. Van +4 vanavond naar -10 morgenochtend! Om dat vervolgens dagenlang te blijven!

Evenzo op de 5200 meter hoogte! Soms zelfs nog iets kouder. Tot -42 zelfs; extreem laag zeker voor deze tijd van het jaar.

Ook al mooi beschreven door Ronaldo: los van een stevige en dus gure noordwestenwind is door het grote temperatuurverschil tussen de lucht op (circa 5000 meter) hoogte en aan de grond van alles mogelijk. Morgenochtend wordt een buiige regenzone gevolgd door talrijke buien met regen, hagel, sneeuw, onweer. Dat laatste niet op uitgebreide schaal maar er zullen zeker enkele klappen waargenomen gaan worden.

We weten het: de zon is sterk en er is veel bodemwarmte aanwezig. Omstandigheden die nodig maar in potentie ook aanwezig zijn: clustering of lijnvorming van buien (ook neerslagafkoeling zal dan zelfs midden op de dag kunnen helpen) en bij voorkeur de buien in de nacht en vroege ochtend. De vorstgrens zal daarbij veelal op enkele honderden meters hoogte liggen. Meest kansrijk zijn in mijn ogen dan overdag de hogere delen (Veluwe, Limburgse heuvels) en in de nacht een strook enkele tientallen kilometers uit de kust (net buiten de invloed van het zeewater). Dat laatste omdat de buien op de dagelijkse gang mogelijk snachts boven land zullen uitdoven maar in een brede kuststrook in stand kunnen blijven. Met dus kansen vanaf morgenochtend maar de grootste kansen zoals ik het nu zie in de nachten naar dinsdag en woensdag. Hierboven de berekende totale sneeuwval tot donderdag uit de jongste ECMWF-verwachting – en dus niet het sneeuwdek! Het eerste sneeuwdekkaartje dat ik aan het begin van dit bericht toonde gaat het overigens zeker niet worden. Het ECMWF-model doet dit nog steeds helemaal fout: laat veel te veel accumuleren bij temperaturen in de plus en de sneeuw vervolgens ook nog eens te weinig smelten. Waardes met een dek 5 tot 10 centimeter en lokaal zelfs iets meer nog zijn (in dat model) dus te verwerpen.

Het GFS-model doet dat wel goed maar heeft als nadeel dat het veel te grove roosterpunten heeft in combinatie met een te grote invloed van het zeewater. Toch ook in dat model aanwijzingen dat het lokaal tot mogelijk 5 centimeter komt. Voor wat betreft morgen -de witte Pasen- : het zal er hierop afgaand om hangen; hooguit lokaal en tijdelijk een dekje. In de avond de grootste kans dat als er wat valt het blijft liggen.

Eigenlijk pas vanaf de nacht naar dinsdag worden de kansen groot en reëel. Deze is voor na het mogelijke dumpje in de nacht naar woensdag. Groningen lokaal een dikke 5 centimeter? En zoals eerder gesteld: in de (te brede) kuststrook moeten we er wat roze bij denken.

Zowel op maandag, dinsdag, als woensdag zullen de maxima bij een graad of 5 blijven steken. Afhankelijk van de buiigheid lokaal mogelijk nog iets lager. Tijdens buien sowieso kouder! Dinsdag zou dat misschien zelfs een datumrecord kunnen opleveren. Verder zullen de dagen en zelfs de eerste decade van april niet te boek gaan als extreem koud. Enerzijds door weinig afkoeling in de nacht, anderzijds door de nog warme eerste dag van deze maand.

Waarmee tussendoor nog maar eens gezegd: de “normaal” bestaat niet. Dat zagen we ook afgelopen maand weer. De perceptie zal wellicht anders zijn maar: “normale temperatuur”, vrij droog en (landelijk) vrij zonnig! Alles op een hoop geveegd en gemiddeld. Lees daarom hier het een stuk boeiender complete maandoverzicht.

De 12 centimeter in Groningen op bovenstaand EC-sneeuwdekkaartje is wel een verhaal apart. In de nacht naar woensdag wordt door meerdere modellen een aparte storing berekend. Dan weer wat zuidwestelijk, dan weer wat noordoostelijker. Gisteravond legde zowel het GFS als het ECMWF de meeste (intensieve!) sneeuwval daarop over midden en oostelijk Nederland. In de huidige berekeningen schampt die echter alleen Groningen. Hierboven in de animatie de EC-oplossing gisteravond versus vanmorgen. Zo ongeveer de bandbreedte die ik inschat; spannend. Overigens zit er ook wel wat (relatieve) warmte op het front; het zit daardoor op de grens met natte sneeuw.

Omdat ie zo mooi is nog even die uit de run van gisteravond: tot 7 centimeter in 3 uur tijd! Nu dus even wat uit de verwachting maar omdat het zo divers berekend wordt hou ik er toch nog rekening mee.

Donderdag en vrijdag wordt het onder invloed van van hogedruk tijdelijk wat droger en mede door een meer westelijke stroming minder koud. Volgend weekend lijkt echter een nieuwe hoogtetrog te naderen. Wat minder uitgesproken dan; de sneeuwkansen zijn wat kleiner maar opnieuw aanwezig. Het EC doet daarin vanmorgen niet mee (maar veel regen) maar het GFS wel. Dat is nog afwachten.

Met op het eind een klein beetje meteo-fictie en ietwat onzeker derhalve: wow wat een te verwachten sneeuwval de komende 10 dagen! De onzekerheid in deze kaart zit hem met name op het eind over het Centraal-Massief, het Spaanse hoogland en de Alpen. Overigens zijn op deze kaart alle midden- en hoorgebergtes over het hele continent er feilloos uit te pikken. Daar zal vrijwel overal een mooie verse laag gaan vallen. In de Ardennen en het Sauerland- in de loop van komende week tegen de 20 centimeter sneeuw. En merk de Noorse bergen ook nog even op: lokaal wellicht anderhalve meter.

Jawel, het échte winterseizoen is ten einde. Dat loopt volgens de KNMI-Hellmann definitie immers van 1 november tot en met 31 maart. Dus .. (tromgeroffel) ..

Met een afwijking van slechts 0.1 punt is Snowfever de overtuigende winnaar van onze wedstrijd over het seizoen 2020/2021 geworden, van harte gefeliciteerd! Toine werd tweede, Koninks derde. Van het VWNU-team zaten Frederic (+10.7) en Ronaldo (-12.3) er dicht op maar Jannes en ondergetekende er helaas ver naast. We moeten het ermee doen. Plek 72 van de 121-jarige meetreeks; het KNMI houdt het hier netjes bij. Los van twee schampschoten op 10 en 31 januari komt het getal vrijwel geheel voor rekening van de toch zeer fraaie (net niet officiële) koudegolf van 6 tot en met 13 februari. Lees hier de heerlijke belevenissen van toen nog eens terug!

Tot slot valt nog één dingetje op. Zoek de verschillen! Tijdens het afgelopen seizoen is de classificatie (een beetje) aangepast richting het huidige opgewarmde klimaat. Goed bezig KNMI. Wellicht leest men mee; ik heb hier eerder ook al eens voor gepleit. Was een Hellmann-getal tussen de 40 en 100 vroeger “normaal”; tegenwoordig is dat koel.

Fijne Pasen allemaal!

Leo
Author: Leo

45 comments

  1. Mooi bericht Leo, op naar de sneeuw vanaf morgen. Bijzondere week toch wel.

    Druk geweest laatste tijd?

    Fijne paasdagen iedereen!

  2. Fijne paasdagen allemaal!

    En @Leo: wat een fraai bericht. Nu valt er ook wel wat te melden uiteraard met deze kaarten. Denk jij dat buien afzwakken zodra ze het land op komen?

    Erg benieuwd hoeveel er valt en of er toch ergens een echt witte wereld ontstaat. Ook goed om de natuur wat af te remmen.

    Laat de regen/natte sneeuw/sneeuw ook meteen de boompollen etc maar uit de lucht spoelen. Dat scheelt weer in de hooikoorts komende dagen.

    1. Dat afzwakken na de kustrook is wel wat je ziet bij icon. Je ziet ook dat het verder doorloopt bij het IJsselmeer. Sowieso ik hoop dat bv het gaat sneeuwen hier. Dat betekent dat mijn vriendin de koffie zet deze week. Ze gelooft het namelijk nog steeds niet.

      1. Goeie deal Roland. Heb je de eisen voor de strijd wel goed omschreven? Tijdelijk sneeuwdek, diepte sneeuw? Etc etc.

  3. Hier de eerste kleine vlokjes! De koffie is binnen haha.

    1. Bam! Hahahaha. Mooi.

      Hier geen sneeuw nog. Wel de postbode die om 8u aan de deur stond met een pakketje. 2e paasdag? Maar goed. Zal wel druk zijn.

    2. Yep… bevestiging vanuit Harmelen…. eerste sneeuwbui net geweest…

  4. Rotterdam zojuist ook de eerste natte vlokjes. In het noorden (hebben we daar ook volgers??) is de bovenlucht al wat kouder en zijn de buien pittiger:


    ;

    1. Zeker zijn er volgers in het noorden.
      Vanmorgen voor 9 uur al eerste sneeuwbuien.
      Nu 20.40 hier in Ureterp (net buiten Drachten) dun wit laagje in de tuin en op de daken

  5. Er er ligt wat klaar hoor! Overigens vanavond tijdelijk meer regenbuien; in de nacht weer meer sneeuwkansen.

  6. Op de talrijke buien daalt de temperatuur tot maar net boven het vriespunt!

    1. Proost! Joiw vriendin kijkt zeker niet op vakantieweer.nu? 😉

  7. En we hebben weer sneeuw😉 fijne dag vandaag allemaal 🐰

  8. Hier ook regelmatig witte vlokken; onze zwarte hond was flink gevlekt 😉
    Stikem toch jammer dat de straat niet eventjes wit blijft, maar tijdens de laatste bui mette ik een afkoeling naar 1,1 graad. Brrrr, maar leuk om te zien passeren. Straks nog maar een keer de hond uitlaten….

  9. Eerste sneeuwvlokjes ook in regio Breda gesignaleerd! Hier de kruimels….meer noordelijk zal het wel leuk wit worden links en rechts.

  10. Paasweer; actuele temp; 0,4
    De hagelbui gaat net over in sneeuw……..q

  11. In buien zakt de temperatuur enorm; soms tot onder het vriespunt; Twenthe registreerde zelfs even -0.6! De neerslagafkoeling is met name zo fors omdat de aangevoerde luchtsoort erg droog is; dauwpunten tot -5. Het smelten van de sneeuw onttrekt warmte aan de lucht; dat gaat in droge lucht makkelijker. Opmerkelijk is verder dat (een deel van) de sneeuwbuien volgens de radarbeelden precies boven land overgaan in regen. Ik vermoed dat dat komt doordat (op het moment voorafgaand aan de buien) de temperatuur te ver boven nul ligt i.c.m. de sterke (gereflecteerde) zonnestraling!

    1. De buien die boven land overgaan in regen.. Een failure van de radar… tenminste.. in Harmelen is de neerslag 99% korelhagel en sneeuw.. net nog een flinke bui gehad.. eerst korelhagel en overgaan in sneeuw..

      1. Gaat echt los in deze regio. De ene na de andere bui met hagel en sneeuw. Fantastische dag zo.

        1. Ja, lekker he.
          Ik hoop op een mooie zomer maar ik kan niet wachten totdat ik de 23e december weer richting Oostenrijk rijd ⛷

        2. Ja, echt super weer. En dan die zo’n er weer tussendoor… Voelt als Oostenrijk in een goede voorjaarsvakantie:)

          Mooi wat jij zegt trouwens: buien met hagel en sneeuw. Lijkt wel alsof er structureel eerst hagel is die pas later tijdens de bui overgaat in sneeuw. Is hiervoor een verklaring of is het slechts toeval?

          1. Nee ik denk niet dat het toeval is..
            (Korrel)hagel ontstaat als de temperatuur ‘ergens’ in de atmosfeer tussen het moment van ontstaan en dat deze het aardoppervlak bereikt boven nul is zodat een sneeuwvlok (gedeeltelijk) smelt en weer bevriest omdat deze door luchtlagen gaat die weer onder nul zijn (al dan niet doordat deze door luchtstromingen weer omhoog wordt ‘geblazen’)… Vervolgens zal verderop in de bui door de neerslag de temperatuur dalen en valt de sneeuwvlok zonder te smelten naar de aarde omdat deze het hele traject onder nul is… in die zin is deze volgorde wel te verklaren (denk ik haha)…

    1. Mooi RJ. Je boft want vrijdag gaat het nog flink sneeuwen dus goede wintercondities in Stöten.

  12. Zojuist paar ontladingen op afstand. Na de eerste donder die ik dacht te horen mn oren gespitst en ja hoor….onweer.
    Wel vrij ver weg en dus:
    Breda: zero points.

    1. Van mij mag het dan weer het GFS worden… maar ook bij het GFS ligt de (veel) warmere lucht op de loer.
      Hogedruk op de oceaan een lagedrukcomplex in onze omgeving en hogedruk ten oosten van ‘ons’.
      Een iets andere setting en de lagedruk pompt de warmte alsnog naar onze omgeving.
      Maar zoals eerder al eens gezegd… laten we maar eens een jaar krijgen dat zich aardig aan de gemiddelden houdt en het liefst tot ergens in mei regelmatig nog een bak sneeuw boven de 2000/2500 meter… Deze winter was het in de Alpen erg lang best koud maar de neerslaghoeveelheden (sneeuw) waren voor veel gletsjers zwaar ondermaats…
      Omdat we wrs in september wel die kant op gaan en ook de hochalpenstraße weer eens gaan rijden hoop ik dat er in de gletsjergebieden nog wel een metertje of wat bij gaat vallen..

      1. Kans is aannemelijk dat het t/m 2e decade april koud gaat verlopen nl. 2 C ONDER gemiddeld. Ach, de “zomer” van vorige week pakken ze iig niet meer af.

  13. Hier op Texel gisteren beste hagel en sneeuwbuien met ontstellend veel wind. Complete sneeuwstormen. En dan weer de zon. Vandaag nog geen bui gehad alleen wind en een zon die best wat kracht heeft. Nu komt vanuit het Noorden de eerste bui opzetten. Benieuwd wat het hier vannacht gaat brengen.

  14. Komende nacht naar buiten (kijken)! Flink neerslaggebied trekt van NW naar ZO en zorgt lokaal voor een witte wereld. 🙂
    Komend weekend niet zò koud maar wel kans op hagel en misschien lokaal (natte) sneeuw.

  15. Vanmorgen deze foto van een collega ontvangen, uit de buurt van Arnhem; ik ben jaloers, hier alleen regen deze morgen…

Comments are closed.