Snel naar

Na nog een bar weekend van koud overdag naar vorst in de nacht maar hoe droog is het nu?

Lage Landen

Om maar meteen met de deur in huis te vallen: het wordt een verregend en koud weekend. Ik had her en der wat accentstreepjes in de titel aan kunnen brengen maar vul ze zelf naar believen in. Of lees verder, dan gaan we naar de details kijken.

Actueel valt het nog best mee; zeker in de noordelijke helft van Nederland zelfs nog een waterig zonnetje (denk ik). De lichte neerslag over het midden die we op het radarbeeld zien lijkt veelal de grond nog niet te bereiken. Maar het gaat snel veranderen. De zwaardere neerslag, die nu nog over het zuidwesten van België (en noordwesten van Frankrijk) ligt trekt langzaam noordwaarts. Zo vanaf het begin van de middag zal het langdurig regenen.

Feitelijk in twee golven. Aan het eind van de avond zal het landelijk gezien -tijdelijk- iets minder nat worden. De tweede golf volgt in de loop van de nacht, waarbij de neerslag iets meer west-oost gericht is. En het Amerikaanse GFS die consequent en dagenlang veel steviger berekent dan de overige modellen. Dat heeft grote gevolgen voor de praktische uitkomst; daar als enige een aanzienlijke hoeveelheid (natte) sneeuw. Hoewel ik er niet helemaal de vinger op kan leggen waar exact de verschillen zitten lijkt de berekende sneeuwval in dit (GFS) model vooral te komen door de hoge neerslagintensiteit op (voor de sneeuwval) het juiste moment. Met bovendien een wel heel enthousiaste neerslagafkoeling als aanname. Het legt de sneeuwvalgrens zo’n 400 meter lager dan bijvoorbeeld het ECMWF!

Overigens is de hoeveelheid sneeuw in het GFS wel aanzienlijk afgebouwd de laatste runs. In eerdere berekeningen ging de som -en het sneeuwdek- tot tegen de 20 centimeter. Het valt overigens op dat zowel de sneeuw en kou van afgelopen paasweekend als deze door het GFS grootschalig gezien knap en ver van te voren goed werd berekend. Ook nu, ondanks de misser voor wat betreft de hoeveelheid sneeuw toch weer de winnaar. Het hierboven getoonde ECMWF model doet wat méér regen vandaag en wat minder morgen. En slechts aan het eind van vanavond een heel klein beetje natte sneeuw over het noorden, net als de meeste andere (hoge resolutie) modellen. Lijkt me het meest plausibel toch. In de warme sector over de middelgebergtes overigens ook weinig tot géén sneeuw. Niet dat dat goed nieuws is voor in de Ardennen kamperende collega Frederic. Veel water toch. Het wordt dan ook niet de tent maar de camper begreep ik al.

Het berekende sneeuwdek niet. Beide modellen laten daar waar de sneeuwval berekend is een dek tot 3 centimeter ontstaan. Dat gaat niet gebeuren. De modellen (nu ook het GFS) laten in deze situatie de kletsnatte sneeuw (zie de dauwpunten) al bij een lage intensiteit en een relatief korte duur op een bovendien natte én warme bodem veel te veel accumuleren en te langzaam wegsmelten. Er zijn overigens mensen die continu allerlei figuren zien in de neerslagpatronen en kleurtjes op de kaarten. Nou prima, maar bedenk daarbij dat het altijd maar een benadering is met twee beperkingen. Door de fouten in de aanvangswaarden van de numerieke modellen zal het nooit exact zo uitkomen en voorts zijn de patronen voor een deel slechts het gevolg van de opbouw van de roosterpunten. Precies daarom overigens dat we het liefst zo veel mogelijk roosterpunten (=resolutie) willen zien. Per definitie dan althans; uiteraard speelt er meer mee in de betrouwbaarheid.

Om laatstgenoemde reden kies ik daarom zelf vaak voor het (relatief grofmazige) ECMWF model; veel vertrouwen in én meeste ervaring mee. Geweldig trouwens hoe we alle onzekerheden en (soms) frustraties ten spijt met vaak relatief grote zekerheid zo ver vooruit kijken. En mede met dank aan de open data zelf een weerbericht indien gewenst wereldwijd- in elkaar kunnen knutselen. Aardige plons al met al dus tot morgenavond – dan pas wordt het overal droog. Goed voor de plantjes zullen we maar zeggen. Daar kom ik zo nog op terug trouwens. De neerslaghoeveelheden variëren nogal in de verschillende modelberekeningen, met voor de uiteindelijke perceptie de grootste onzekerheid voor het uiterste noordwesten én het zuidoosten.

Het (fijnmazige) HARMONIE model doet het zo. Vergelijkbare hoeveelheden voor het midden en zuiden, iets meer voor het noordwesten.

Het GFS berekent -als wat vreemde eend in de bijt- dit. De TV-TAS (vrijwel) droog, het zuidoosten juist een nóg grotere plons. De overige modellen zitten er wat tussenin maar neigen grosso modo naar het EC. Ik verwacht (tot morgenavond dus) 5 tot 10 mm voor de Waddeneilanden, 10 tot 15 mm voor het overige grootste deel van Nederland en 20 tot 25 mm voor het zuiden van Limburg. In de zuidoostelijke helft van België (sorry Fré..) lokaal nog wat meer misschien.

De warmte zit overigens dichtbij en de scheidslijn is opmerkelijk. Op het kleinschalige lagedrukgebied dat vanavond over het zuiden ligt draait de wind in het zuiden van Limburg tijdelijk naar het zuiden en komt dat in de warme(re) lucht! Rond of net na middernacht daar mogelijk 10 graden terwijl het iets verder naar het noordwesten maar net boven nul zal zijn. Wel wat onzekerheid uiteraard bij zulke grote verschillen over zo’n kleine afstand maar het EC en HARMONIE model zitten op één lijn.

Morgen stroomt de warme lucht over Duitsland uit. Kijk eens aan. Een lokale twintiger zal daar wel gehaald worden. Wij dan weer volledig in de kou. Hoe koud precies hangt samen met de duur en intensiteit van de neerslag. Als dit GFS scenario uitkomt: brrr en record-verdacht voor zowel datum als decade en dus feitelijk zo laat in het jaar.

Nu sla ik het HARMONIE model even over want het lijkt me dat dat -net als het GFS- wat te enthousiast met neerslagafkoeling rekent; ook daar extreem lage maxima, bij minder intense regen. Iets waar het KNMI in de gisteren voor vandaag uitgesproken verwachting mijn inziens overigens de mist mee inging. In langdurige regen zou het in het zuid(oost)en slechts 5 graden worden. Actueel – in de regen- 8 graden. Hoewel dat overigens ook te maken kan hebben met de warmere lucht die dus zo dichtbij zit. Goed, eerder zal dit (bovenstaande) hem worden morgen. Desalniettemin meer dan fris en nat genoeg.

Toch krijgen onze bevoorrechte oosterburen -want zij hadden immers ook al die geopende skigebieden- morgenavond en in de nacht naar maandag hun deel; de neerslagzone én koude trekt (afzwakkend) oostwaarts. Die stap sla ik deels over want op het plaatje van maandagmiddag zien we meteen nog iets.. Met de hoogtetrog en een noordelijke stroming weer vol over Nederland (tot -8 graden op 1500 en -38 op 5400 meter hoogte) is er opnieuw kans op hagel en natte sneeuwbuien. De Alpen dan in een soort sandwich met vooral aan de zuidkant onder invloed van een apart (Genua) laag een nieuwe deftige laag sneeuw.

Houdt het dan nooit op? Niet vanzelf. Of beter gezegd: weet ik niet. Na maandag wat meer hogedrukinvloeden en minder neerslag maar helemaal droog lijkt het tot aan volgend weekend niet te worden; buiig op de dagelijkse gang. En lekker warm al helemaal niet. Sterker: in de nachten op diezelfde dagelijkse gang vaak opklarend dus koud. Vooral voor de bloesems meer dan een aandachtspuntje. Vanaf de nacht naar maandag alle nachten kans op -misschien wel stevige- vorst. Toch kunnen vooral maandag en dinsdag verder wel eens mee gaan vallen met ook zonnige perioden. In deze ECMWF berekening (van gisteravond) zou in de hoofdrun (rode lijn) richting volgend weekend een zuidoostelijke stroming op gang komen. Maar we zien het: de spreiding / onzekerheid in het ensemble is groot..

De berekening van vanmorgen laat dan prompt ook een heel ander beeld zien. Met overigens nog wat meer (nacht)vorstkansen. Niet zichtbaar in deze pluim maar lokaal tot -4 graden (op waarnemingshoogte..) is iets om rekening mee te houden. Maar volgend weekend? Nu zou de stroming noordoostelijk zijn. Waarschijnlijk is het in ieder geval dat er zich een hogedrukgebied ten noorden tot oosten van ons gaat posteren. Hoe dan ook met een positieve invloed. Droger en soms meer zon. Maar de aanvoerrichting en dus de temperatuur nog onzeker. Ik hou het voorlopig even op deze laatste oplossing.

Ik repte al over de plantjes, die uitgezonderd al te stevige vorst gebaat zijn bij de huidige omstandigheden. Maar hoe droog of nat is en wordt het precies? Er wordt op diverse manieren naar gekeken, afhankelijk van doel en belangen. Van grondwaterstanden en rivierafvoer via aanwezig water tijdens de groei van de gewassen en benodigde diepte van dat water tot klimatologische en planmatige doeleinden. Ook wel te onderscheiden in (kortdurende) meteorologische dan wel (langer aanhoudende) hydrologische droogte. Welbekende bovenstaande projectie dient met name dat groeiseizoen; geeft het resultaat van (referentiegewas)verdamping minus neerslag weer. Juist en eigenlijk alleen in deze periode (april-september) kan er namelijk enerzijds (veel) water onttrokken worden aan de bodem en is er anderzijds precies dan veel vocht in de bovenste bodemlaag nodig voor de groei van de gewassen. In de grafiek: nul is geen netto verdamping. En de blauwe lijn denkelijk het gewenste niveau; immers de mediaan over 1906-2019. Voor velen (inclusief diverse media) is dat trouwens een instinker; een tekort van ruim 100 mm aan het eind van de zomer is geen droogte maar normaal!

Deze doet ongeveer hetzelfde maar geeft ook aan wat er méér gevallen dan verdampt is.

Mooi en nuttig voor de land- en tuinbouw dus, maar buiten deze op de door het KNMI gehanteerde referentiegewasverdamping (met de formule hier op Wikipedia) gebaseerde berekening zegt niet genoeg over de droogte in zijn geheel. We (het KNMI) hebben daarom -op verzoek van de WMO trouwens- iets nieuws. De zogenaamde Standardized Precipitation Index (SPI)! De interactieve kaart en grafiek is hier te vinden, de uitleg hier. Feitelijk doet het weinig anders dan dat we op bijvoorbeeld via weerstatistieken.nl in combinatie met klimatologische gegevens zelf zouden kunnen uitvinden: het vergelijken van de actuele totale hoeveelheid neerslag over een bepaalde periode ten opzichte van de normaal. Voor De Bilt vanaf 1 januari tot nu plek 56 van 116 zie ik daar bijvoorbeeld; ergens dichtbij het gemiddelde zal dat zijn dus. Toch is dit een mooie tool! Voor iedere willekeurige plek op iedere willekeurige datum is de droogte te bezien over de afgelopen maand (=meteorologisch), 3 maanden of 6 maanden (=hydrologisch). Let wel: deze berekening houdt -andersom dus- geen rekening met de verdamping. Landelijk bezien al met al zowel over de afgelopen 1, 3, als 6 maanden iets tot lokaal veel natter dan “normaal”, goed nieuws aangaande de droogte dus!

Tot slot van dit bericht wil ik de rode draad nog maar eens onderstrepen. Vakantieweer! Onlangs ook door Frederic al aangehaald middels mijn droomfoto. Door de corona-perikelen ontbreekt het echter helaas nog steeds aan inspiratie en puf om over veel anders dan de lage landen te schrijven, waarvoor voor zover nodig excuses. Zelf heb ik juist besloten de aanstaande zomervakantie voor wat betreft prachtige buitenlandse bestemmingen maar uit het hoofd te zetten en alvast uit te gaan zien naar de wintersportvakantie; hopelijk weer mogelijk komend seizoen. Tussendoor vast wel weer mooi zomerweer in eigen land.

En wie weet gaat het festival-seizoen wel snel open. Stel je dit toch eens voor, heerlijk. De organisatie van Culinesse heeft er alvast enig vertrouwen in en gisteren de kaartverkoop gestart. Die heb ik rap aangeschaft!

Leo
Author: Leo

66 comments

  1. Nu al een mooi bericht Leo…
    En als het dan toch regent laat het dan maar flink losgaan….!

  2. Hier in Noord Holland regent het nu pas wat harder door. Koude wind ook. Brrrrr maar goed ooit gaat het lente worden. Terrasje, vakantie plannen, restaurantje met uitzicht om van te domen…..nog even geduld!

  3. Wat een pareltje van een bericht Leo. Je bent er eens goed voor gaan zitten.

    Ondanks alle voorbehoudenen mitsen toch morgenochtend vol spanning de gordijnen opendoen. Wie weet toch wel wat witjes hier en daar. Ik zit klaar.

    Vandaag is voor de neerslagkaart in ieder geval een mooie start. Plantjes en bomen kunnen zichzelf even flink volzuigen met water en dan gaan groeien. Vorige week proef op de som genomen. 2 zelfde bomen in tuin. Eentje water gegeven terwijl ze beiden vol on knop staan. Dag erna: bij die met water gingen de knopjes open. De andere zijn nog steeds dicht. Maar met de regen van vandaag zou die nu ook open moeten gaan denk ik zo.

    Fijn weekend iedereen.

    En oja: vakantieweer 2022 reisbestemmingen-tipparade starten hier? Je moet tenslotte tijdig gaan plannen en boeken als iedereen weer los gaat. Ik heb me alvast ingeschreven voor een bijdrage.

  5. Zuidelijk Limburg nu bij een zwakke zuidoostelijke wind (elders noordoost) toch duidelijk in de warme sector!

    1. Wat een uitbarsting.

      Kwam op twitter deze tegen. Link is naar de afbeelding die ik hier ook plaats. Wonderschoon maar wel levensgevaarlijk.

      En benieuwd naar het vervolg. Hoe veel en hoe lang stoot deze vulkaan uit?

    2. Wow. Wat een natuurgeweld. Benieuwd hoeveel stof, gas etc. daar vrijkomt. En hoe lang het duurt. Met die rommel in de lucht krijgen we er hier wellicht nog een staartje van.

      17km de lucht in. Dat moet echt een enorme kracht zijn. Respect voor moeder natuur.

        2. Die had ik dus gister ook geplaatst maar werd na moderatie geweigerd….en had aan bronvermelding gedaan.

          Maar…hij staat er nu. Prachtig.

          1. Excuses Mark. Dat gebeurt (automatisch) soms onterecht. De schrijver van het bericht (.. 😉 ) krijgt dan wel een mailtje dat een reactie geweigerd is; vervolgens ben je dan afhankelijk van de tijd en gelegenheid van de schrijver 😉

    1. Daar is weinig stof en rook. Stuk gezonder. 😉
      Die Souffriere staat zeker niet in een milieuzone?

  8. Nu ik het toch over instinkers had: dit is er ook zo één he..
    Dit klopt niet; het langjarig gemiddelde over de 1e decade is voor De Bilt 8.6 graden volgens de nieuwe normaal (1991-2020) (en was 7.9 graden volgens de normaal over 1981-2010)

  9. In deze grafiek nog wat duidelijker zichtbaar. Het KNMI doet er weliswaar (zij het niet doelbewust) een beetje aan mee door in in de kop boven de grafiek het lopende maandgemiddelde (in deze dus over de eerste 10 dagen) met het normale gemiddelde over de gehele maand te vergelijken. Toch is het (ook zonder kennis van zaken en/of verder in de klimatologische gegevens te duiken..) zichtbaar: de zwarte lijn geeft de normaal per 5 dagen aan.

  10. Maar laat ik ook de hand in eigen boezem steken 😉

    Fail 1: in een groot deel van NL en België valt het vandaag heel erg mee. Droog en zelfs wat zon. Slechts in het ZO (van m.n. België) blijft het nog nat

    Fail 2: toch sneeuwval in de Ardennen en Eifel. Frederic zal zich nog wel melden denk ik zo 😉

    1. Volgens mij hoeft dat niet. Tot met gister berekende gfs sneeuw voor nederland.

      1. Thx, maar doelde meer op dat ik voor vandaag wat meer regen (ipv opklaringen) in de verwachting had staan 😉

      1. Ja, dan was het idee om een stuwmeer te gebruiken voor het 24/7 laten draaien van duizend(en) sneeuwkanonnen op zonne/hydro-energie minder vreemd 😃😄

        1. Om zo de ‘nabijgelegen’ bovenkant van een gletsjer te besneeuwen
          ..

  14. Het sneeuwt momenteel in Den Haag… behoorlijke bui die het land op drijft.. alles wit

    1. Natte sneeuw in regio Breda nu. Niet veel en blijft zeker niet liggen…maar wel natte sneeuw. Vogeldrinkbakje is ook bevroren. Lekker fris. 🙂

    2. Hier heeft het gevroren en schijnt nu de zon.

      Hopelijk overleven de bloesems van de kersenboom en pruimenboom en de bloesemknoppen van appel- en perenboom het de komende dagen. Ik ga ’s avonds in ieder geval de boel wel nat sproeien.

  15. Uhm… Hier sneeuwt het. Verwacht? Nope, wel leuk.

    1. Flinke sneeuwbui nu hier. Auto’s worden alweer beetje wit. Lekker.

  16. Hier op de Noordzee 100 km boven Schiermonnikoog dikke sneeuwbui net.

  17. Misschien (wat) minder sneeuw dan verwacht/voorspeld door de modellen, weddenschappen worden gewonnen!…. of verloren zo u wilt 😉
    Blijft een koude week met elke nacht kans op nachtvorst. Volgende week maandag en misschien dinsdag een vleugje lente maar de kou blijft op de loer liggen en klopt zo rond/na de 20e op de deur. Bij GFS hoofdrun er even weg (was wel vaak in beeld), bij EC in het vizier met een koude wind uit noord, koude bel boven NL en wanneer deze ons weet te bereiken, ja dan zijn er ook weer kansen op natte sneeuwbuien.

    1. Vraagje:

      Heeft iemand ervaring met dit skigebied in Zweden?
      Ik heb nog een voucher van de Stenaline en die willen we deze winter ‘in gaan zetten’….

  19. In Winterberg en Willingen draaien de liften ook altijd nog gewoon door als of het half januari is.
    En dat voor half april.

  20. Vanochtend sneeuw. Nu flinke hagelbui.
    Heerlijk winterweer terwijl ik lekker warm achter het laptopje zit.

    Voorlopig nog geen echte lente. Hoe lang zou dit aanhouden?
    Nog niet echt terrasjesweer. 🤔

    1. Misschien maar goed ook dat het voorlopig geen terrasjesweer is. Scheelt een hoop gedoe met de vraag naar minder Covid-maatregelen.

      In de loop van deze week als het goed is weer voldoende warm om af en toe buiten te zitten (zonder winterjas).

    2. Dakraam.

      Dit hebben we niet aan zien komen toch?

  23. Alleen gfs laat dit nu zien volgens mij, alle andere modellen missen het.

  24. Zeker had en heeft het EC dat er iig ook inzitten, zie ook mijn bericht van zaterdag hierboven. Het pakte alleen door een enorm buiencomplex dat over Zuid-Holland trok extreem veel zwaarder uit dan ik had verwacht, vandaar dat ik er niet al te veel aandacht aan schonk. Bovendien, niet afgesproken en niet besteld 😉 Het mag wel een keer over zijn nu..

  25. Zo ook hier uiteraard, het was een enorme bui. Langdurig zware (meest natte) sneeuwval. Hele dikke vlokken, uiteindelijk ook tijdelijk wat accumulatie, op de tafel een kleine cm.

      1. Zeker Roland. We willen alles beheersen en regelen e.d. maar het weer….doet wat het wil. Oerkrachten aan het werk. Zelfs met alles wat wij doen op aarde is impact op het totale weer minimaal (maar niet 0).

  27. En och arm, die nog niet geleegde regenmeter 😉 Tot zondagavond overigens 11 mm.

  28. Poehee…. fikse sneeuwbuien dus lokaal.
    GFS06 verplaatst de evt. kou van de 20e naar de 24e met ook hier (kleine) kans op winterse bui. Voorlopig geen lente, behalve begin volgende week dus.

  29. Zo zie je maar weer: zon schijnt, donkere lucht boven het hoofd, ruim 7 C en vanwege lage dauwtemperatuur/koude bovenlucht valt er toch SNEEUW !

  30. Zelfs de A15 werd even wit vanmorgen, wat een heerlijk gevoel gaf dat!
    Is de lente al in zicht of schakelen we straks gelijk door richting zomerse temperaturen?

  31. Npo1 weer met Peter Kuipers Munnike: …. vandaag enkele hagelbuien……..
    Niks gezegd over de sneeuw, ook geen plaatjes, nada, helamaal niets! Ook geen aandacht dat de maandtemperatuur ruim onder normaal verloopt tot nu toe.
    Bah Peter, bah bah bah en nog eens bah!
    Iemand rtl4 weer gezien?

    1. Even teruggekeken Hans. William Huizinga was de weerman van dienst. En gewoon objectief benoemd hoe het was. Inclusief sneeuwbeelden. En inclusief prachtige wolkenluchten.

      Niets genoemd over dat temperatuur nu gemiddeld ver onder normale aprilmaand zit. Maar ja….dat hoeft ook niet telkens genoemd te worden natuurlijk.

      1. Bedankt Mark. Zoals het hoort dus, bijzondere beelden van bijzonder weer medio april.

  33. Hans, wat ben ik (zijn we?) toch blij met jouw actieve updates!
    De komende dagen lijken dan niet erg warm, maar wel droog en zonnig en met weinig wind te verlopen. En naar het weekend/in het weekend warmer dan de afgelopen tijd; daar kan ik al naar uitkijken!
    Na de spectaculaire buien (gisteren eerst in de zon en daarna in de hagel geroeid) heb ik wel zin in een lente-achtig weekeinde!
    Als april niet heel erg op gaat warmen, kan dit voor Lelystad de vierde kouder-dan-normale maand op rij worden. De neerslag is dan weer vrij gemiddeld met tot nu 178mm volgens mijn weerstationnetje.

  34. Bij EC en GFS is de kou er uit vwb na het weekend. April gaat verder nagenoeg droog verlopen. Nachtvorst zeker deze week maar ook later mogelijk.
    Gemiddelde rond de 15 graden, dus lente.

    1. Kern van hogedruk, nu UK en verplaatst zich morgen naar een ScandiHoog wordt dit weekend alweer afgewisseld en lijkt t.h.v. UK langdurig te gaan liggen. Afhankelijk van windstroming, NO, O of ZO kan dit heel wat graden schelen in temperatuur.
      GFS00 ensemble ook droog, zon en ook hier lente.

  35. O ja, deze was ik vergeten te plaatsen en wil jullie die niet onthouden.
    Ben benieuwd als, en daar ziet het er wel naar uit, deze maand april flink onder normaal verloopt wat “grote vriend” GH gaat zeggen. Zou hij dat dan ook héél bijzonder vinden en ……..
    vul zelf maar in.

    1. Daar doet hij nogal een uitspraak…helaas hebben veel mensen inderdaad maart en april al uitgeroepen als lentemaanden waarin koud en slecht weer niet thuishoren. Wat dat vetreft heeft hij wel een beetje gelijk.

      Maar om over geaccepteerd te spreken…ik niet. Weer is geen klimaat. Met een dobbelsteen kun je ook 10x 6 achter elkaar gooien…maar gemiddeld kom je na heeeeel vaak gooien ergens op 3,5 uit gemiddeld.

    2. Tja, wat moet je er van zeggen… de man is erg intelligent heb ik me laten vertellen.

      Dit is natuurlijk vooral een woordspelletje… als de temperaturen de afgelopen tijd rond of iets onder normaal hadden gelegen zouden we (?) wellicht niet geklaagd hebben… dan zou het gemiddeld gezien momenteel een graadje of 13 zijn geweest en zou het met een zonnetje ‘heerlijk voorjaarsweer’ hebben genoemd.

      Ik gok dat men ook 40 jaar geleden uitgaande van de ‘normale’ gemiddelden even met de ogen zou hebben geknipperd als er dagen achter elkaar regelmatig sneeuw zou vallen en we bij wijze van spreken sneeuwkettingen moesten omleggen en zou de kou eveneens zijn benoemd…

      Op naar wintersportseizoen 2021/2022 maar natuurlijk eerst een heerlijke zomer !

      Los daarvan

Comments are closed.