Bij hoge uitzondering maar eens een wat dik aangezette titel van dit bericht. Eén datumrecord zegt door de grilligheid van ons zeeklimaat en de relatief korte meetreeks op zich immers niet zo veel. En, officieel moeten we natuurlijk spreken van “ooit gemeten” wat staat voor sinds het begin van de betrouwbare metingen; 1901. Maar dat laatste is legitiem; het wordt algemeen zo gebruikt. Bovendien waren de omstandigheden onverwachts toch wel bijzonder.
Vooraf wel gezegd: in het huidige klimaat komen warmterecords veel vaker voor dan kouderecords. Grafiekje daarvan heb ik even niet bij de hand maar deze zegt minstens net zo veel: het blauw valt in het niet bij het rood. Wel zien we ook mooi dat juist de huidige vakantieperiode zo vanaf half juli een enorme dip laat zien. Om nog maar niet te spreken over de regen natuurlijk.
Deze grafiek laat het wel een beetje zien met (slechts) het lopende jaar per dag ten opzichte van de records in beeld. We zien op Nieuwjaarsdag en 8 juli de zwarte lijn (2023) boven de rode recordlijn uitkomen. Gisteren nog niet verwerkt hier maar die zal dus onder de blauwe uitkomen. Aan de groene en blauwe lijn valt bovendien te zien dat we klimatologisch actueel in de warmste periode van het jaar zitten. De normale of gemiddelde maximumtemperzuur (1991-2020) bedraagt overigens een kleine 24 graden.
Zoals gezegd vielen de temperaturen onverwacht laag uit. Met voor het landelijke hoofdstation De Bilt dus dat datumrecord!
Ook de relatief langlopende reeks (vanaf 1906; de reeks van de meeste andere stations beslaat een nóg veel kortere periode) van Maastricht liet een nieuwe laagste temperatuur zien. En daarmee bovendien landelijk.
On the run dus negeer de 14.3 graden van vandaag – die zal nog oplopen. Gisteren echter was voor Maastricht bovendien het laagst gemeten maximum over de gehele eerste decade van augustus! Landelijk gezien de 13e plaats sinds het begin van de metingen. De 15.8 graden van De Bilt aldaar goed voor een 10e plaats.
Zoals gezegd, bijzondere omstandigheden. Los van niet verwacht waren de landelijke verschillen enorm. En laten die zich niet helemaal verklaren want de luchtsoort en warmte hogerop in de atmosfeer verschilde nauwelijks. Ik kan slechts wat aannames doen. In Groningen zal men niet begrijpen waar ik het over heb. Bij minder wind dan elders, een geheel droge dag en af en toe zon was het (daardoor) met 22 graden prima zomerweer. Voorts vallen vooral de lage temperaturen in De Bilt, Deelen, Volkel en Maastricht ten opzichte van de omliggende stations op.
Juist omdat het echter meer dan één station betreft reden om aan te nemen dat de waardes correct zijn; anders had ik er toch grote vraagtekens bij gezet. Een drietal oorzaken vallen te vermoeden. Ten eerste de timing van de meest intensieve neerslag. Op genoemde stations viel die juist midden op de dag; zodoende de opwarmende zonnestraling het meest opheffend. Ten tweede de aanhoudende duur juist over die gebieden; het bleef maar doorgaan met de buien. Tot in de loop van de avond; toen was de zonnestraling niet sterk genoeg meer om (door de bewolking heen) nog tot opwarming te leiden. Tot slot en in combinatie daarmee: een aanhoudend bijzonder dik en gesloten pakket van lage bewolking. In en vooral (in de reacties) onder het klimaatbericht van Ronaldo toevallig al aangehaald: lage bewolking heeft -in tegenstelling tot hoge bewolking- een zeer hoog albedo en reflecteert dus veel van de zonnestraling. Met overigens óók absorptiebanden in het IR-straling gebied dus de uitgaande warmtestraling absorberend met daardoor in de nacht juist een netto opwarmend effect. het verschil tussen de minimum- en maximum temperatuur bedroeg in De Bilt en Maastricht slechts 2.5 graden! Desondanks opmerkelijk al met al. De stroming was niet eens pal noordelijk maar noordwestelijk; de bovenluchten daarmee niet extreem koud. Theoretisch zou het nog wat lager kunnen zou ik zo zeggen. De neerslag mocht er zoals ook al besproken in de reacties onder het vorige bericht dus zijn. Het karakter was meest buiig en bovendien slechts zeer langzaam verplaatsend; wat enorme verschillen opleverde. Op bovenstaande kaart niet goed zichtbaar maar in het gebied tussen Amsterdam en Purmerend viel lokaal 80 tot 90 mm.
Nat, natter, natst. Het zal genoegzaam bekend zijn. Het neerslagtekort is dan ook op spectaculaire wijze afgenomen: in een kleine drie weken met zo’n 80 mm, ondanks de uiteraard altijd aanwezig zijnde verdamping door gewassen en zonnestraling (op “slechte dagen zo’n 2 mm per dag). Gisteren is in bovenstaande grafiek overigens nog niet verwerkt. Bedenk er bovendien bij dat het zoals de titel van de grafiek aangeeft het landelijk gemiddelde aangeeft. Naar de neerslagkaart kijkend schat ik heel ruw dat er gemiddeld circa 15 tot 20 mm gevallen is.
Plussend en minnend is dit de afwijking ten opzicht van de normaal voor wat betreft het neerslagoverschot (die een iets andere berekening kent). Tot gisteren was Zeeland nog relatief droog maar ook dat verschil is inmiddels zo goed als weggewerkt.
De weergave van het neerslagtekort dient vooral de gewassen / het groeiseizoen. Cumulatief vanaf de start van de groei; 1 april. Een beter overzicht als geheel geeft de SPI-index; de verhouding tussen de gevallen neerslag en het klimatologische gemiddelde. Hierboven het voortschrijdende gemiddelde over de afgelopen drie maanden. De extreem droge juni is daar nog niet helemaal goedgemaakt: met name Zeeland en het westen van Noord-Brabant zijn nog vrij droog!
Kijken we echter naar een periode van één maand of (hierboven) zes maanden (met daarin meegenomen de extreem natte maartmaand) is het beeld landelijk vrij nat tot extreem nat. Zie het voor jezelf: meer interactie info hier. En zelfs de grondwaterstanden hebben zich in grote lijn gestabiliseerd. Al met al weinig meer aan de hand. Als het nog maar zomer wil worden, daar zijn we wel aan toe toch?
En beter wordt het! Sterker, het ergste hebben we wel gehad nu. Misschien nog een enkele bui de komende dagen en vooral morgenavond- en nacht nog wat regen. Daarna duidelijk lagere neerslagkansen; in de loop van de termijn hooguit 30 tot 40% kans op dagelijks meer dan één mm neerslag.
Toch ben ik niet helemaal gerust op nog een fraaie zomerse periode -laat staan hittegolf- deze zomervakantieperiode. De verwachting van het door mij meest hoogstaande model (het ECMWF) zwabbert enorm de afgelopen dagen; relatief veel onzekerheid dus. En dat zien we ook in de huidige pluim: vanaf medio volgende week veel spreiding. Met daarnaast toch nog altijd een aanzienlijke kans op (westelijke) wind. Met temperaturen en eerste instantie meest tussen de 20 en 25 graden; net aan wat mij betreft. Aanstaande donderdag en vrijdag lijken op voorhand wel prima dagen te worden met redelijk wat zon, minder wind en vooral op vrijdag zomerse temperaturen. Verderop maar weer afwachten. Daarbij: het lijkt wel winter -die geen winter wil worden- : iedere keer als je denkt / hoopt dat het eraankomt gaat het toch weer mis. Vastzittende patronen!
Hoe anders is het in het GFS model: daar wordt al dagenlang gehint op een langere wél stabiele zomerse periode. Met, met uitzondering van komend weekend, temperaturen van ruim boven de 25 graden. Ook aanstaande vrijdag overigens al een aanzienlijk verschil: in deze hoofdberekening grootschalig 27 tot 29 graden voor de lage landen. In de huidige hoofdrun aan het eind van de verwachtingstermijn zelfs een hittegolf. Wel zien we dat die hoofdrun erg ver bovenin het ensemble zit.
Vanaf volgende week woensdag worden de verschillen groter; lekker dit wat mij betreft!
De verschillen in omstandigheden tussen de modelverwachtingen zijn niet groot maar maken het verschil. In beide gevallen (ook vrijdag al) blijven ook in de huidige ECMWF-berekening de depressies (op hoogte in de atmosfeer) op afstand; ten (noord)westen van ons. Veelal zal de bovenstroming (zwak) westelijk zijn en ligt het zich nog te vormen hogedrukgebied boven centraal Europa (te) ver naar het oosten.
In het GFS-model diepen de depressies in het noordwesten wat verder uit én zakken ze -ten westen van Groot-Brittannië- wat verder zuidwaarts. Wat een wat sterker Euro-hoog oplevert en de stroming bij ons meer zuidwestelijk tot later zelfs zuidelijk doet zijn. Gezien de aanwezige verschillen al op korte termijn (aanstaande vrijdag) verwacht ik binekort meer duidelijkheid. Ik duim voor dit huidige GFS-scenario!
Mooi bericht Leo. Lekker scherp weggezet. In ieder geval lijkt er wat beter weer aan te komen. Water is er voorlopig genoeg. En laten we dan de zomer positief afronden met lekker weer. Af en toe nog een donderbui. En dan zakken we af naar de herfst.
Is er trouwens al ontwikkeling op de oceaan met orkanen? Nog weinig van?gehoord.
Mooi bericht idd en hopen dat ECMWF wat naar GFS trekt. Vanavond weer een klein stapje gezet als ik naar de pluim kijkt. Wat anders: M’n vriendin zit in Zuid-Korea (Seoul) waar ze zich opmaken voor Khanun, een typhoon die woensdag aan land komt. Gelukkig vertekt ze net optijd voor een paar dagen naar Japan dus ze lopen elkaar mis haha. Volgende week vrijdag ga ik ook die kant op, ergens lijkt me het wel vet om daar een typhoon mee te maken. Al lijkt me 30 graden en zon ook geen straf 😉
Een collega van mij zat jaar of 8 geleden op de Filipijnen toen daar een zware typhoon overtrok. Woonde daar in een simpel huisje op een heuvel aan zee. Heeft daar 12u tegen de deur gehangen om te voorkomen dat die door de wind werd opengebeukt. Ze zaten dus hogerop. Dorp dichterbij de zee is compleet overspoelt en daar zijn tientallen mensen gestorven en deels vermist geraakt.
Het is zeker bijzonder mee te maken maar ik ben toch blij dat we hier in NL leven. Heerlijk gematigd weer altijd.
Pff
Waarom juist Middellandse Zee-toeristen meer te maken krijgen met extreem weer https://www.nu.nl/binnenland/6275601/waarom-juist-middellandse-zee-toeristen-meer-te-maken-krijgen-met-extreem-weer.html
Breaking. Met de neerslag tm gistermorgen 8u (UTC) verwerkt is de mediaan / normaal geknakt!
NB overeind blijft uiteraard staan dat medio / eind juni het tekort (= de droogte) de recordwaarde voor de tijd van het jaar (en vrijwel gelijk aan 2020, 2017 en 2011) aantikte, met een (gemiddeld, over de afgelopen jaren) droge voorgeschiedenis, juist in de periode dat de natuur / groei het vocht het hardste nodig heeft. Ofwel, om met Frederic (’s bomen) te spreken: eenmaal dood = dood 🙁
NB de details van de berekening (die ik ook even kwijt was) nog wat verder toegelicht: de getoonde grafiek laat de gegevens tot de vorige dag 8u (UTC) zien. De geplaatste grafiek in mijn bericht hierboven liet dus de data tm zondagochtend 8u zien. De meeste neerslag in het westen van NL was toen al gevallen dus wel al verwerkt in die grafiek; dat even over het hoofd gezien dus. Het midden en vooral het oosten kreeg de meeste neerslag ná 8u dus dat deel nu verwerkt. Vandaar het verschil met de 15 tot 20 mm die ik in bericht aangaf. Het is derhalve -landelijk- op 8 mm (tekort) uitgekomen!
De verplaatsing van de neerslag voor / na 8u UTC (=10u MEZT = NL-tijd) nog even fraai in beeld:
Er zijn media die ook nog iets positiefs durven te zeggen, haha.
https://www.geenstijl.nl/5171944/de-weer-waarheid-minder-bosbranden-en-minder-heet-dan-msm-zo-luidkeels-beweren/
Mooi gevonden. Omdat de massamedia inderdaad elk record en elke natuurbrand uitlichten lijkt het alsof doomsday al gaande is. Maar nuance ontbreekt.
Heb zelf niet doorgeklikt op de bronnen hoor 😉
Voor de Noordzeezwemmers onder ons:
Zeewatertemperatuur Noordzee inmiddels vrijwel normaal voor de tijd van het jaar..
Wereldwijd gezien natuurlijk een ander verhaal. Wel opvallend.. verschil noordelijk en zuidelijk halfrond. De afwijking op het noordelijk halfrond zou, zoals hier al ter sprake kwam, ten dele (!!) zijn oorzaak vinden in de uitzonderlijke ligging van hogedrukgebieden waardoor de zon bovengemiddeld haar werk kon doen.
Wellicht heb ik dat gemist maar ik vermoed dat we de oppervlaktetemperaturen voorgeschoteld krijgen ??
Die veel te warme botnische golf is dan weer niet goed. De kou vanuit het noord oosten kan beter over een koude dan te warme watervlakte gaan.
Over de Botnische golf maak ik me geen zorgen.. een paar weken ijskoude lucht er over en dat is weer gladgestreken.. wellicht daardoor extra veel sneeuw aan de westkant in eerste instantie ‘lake’ snow effect.. kan het vervolgens extra afkoelen in Zweden haha.. elk nadeel heb z’n voordeel..
heb gisteren in de Noordzee gezwommen. Slechts +18°C warm was het water. Eens erin ging het wel, leuke golven ook, maar brrr … erg lang kon ik er wel niet in blijven.
Opvallend ook op de wereldkaart SST die Asten postte: heel de westelijke Middellandse Zee van FR tot Sicilië te koud voor de tijd van het jaar? Heb ik iets gemist?
actuele zeewatertemp kaart van meteociel bevestigt. Zeewater voor Franse kust is zo koud als de Noordzee. Wat is er gebeurd? Mistral? Recente grootschalige onweersbuien met dikke hagelbollen? Veel wind? Veel aanvoer van koud Rhône-water? Fout in de metingen?
Wetteronline bericht er ook over, met een oorzaak: https://www.wetteronline.de/wetterticker/kurioses-phaenomen-mittelmeer-stellenweise-kaelter-als-die-nordsee–deb0454a-0ff8-4798-aa53-ee4a8607abc1
Goed gevonden ! @Joalie
Ik zou gegokt hebben op hagelbuien en instroom kouder water van de Rhone 😉
Iemand die me zou kunnen helpen met het weerverloop op 12/08 regio Goirle? We trouwen op die dag en de verschillende weer apps geven wel wat regen.. de ene al wat meer dan de andere.. iemand met een heldere kijk op de zaak? Alvast dank!
Juist op zaterdag schuift er op hoogte wat koelere lucht over. Dat gaat in de ochtend gepaard met wat neerslag. Ik heb goede hoop dat het tegen de middag wat droger wordt maar omdat de bovenlucht wat verkouden is kunnen zich wel hier en daar wat buien ontwikkelen. Het is niet heel stabiel. En met buien weet je nooit waar ze voorkomen, al zijn de oostelijke en zuidelijke provincies wel wat vatbaarder.
Wij wensen je een geweldige dag komende zaterdag. En alvast gefeliciteerd namens team VWNU!
Hartelijk dank Ronaldo en team VWNU.
Geen kletsnatte dag als ik het goed begrijp. Dat geeft de burger moed 😉.
Laten we duimen voor een stralend zonnetje op het moment dat jullie het ja-woord geven.
De liefde bezegeld met een zonnestraal. 😉
Beide modellen (Amerikaanse en Europese) berekenen de neerslag steeds vroeger… 1e deel van de morgen regen en na 10 uur overwegend droog… later ook zon..
Maar ja.. het blijft het weer hè..
Een mooie dag om te trouwen (gelukkig leest mijn vriendin niet mee 😁)..
Dank je voor de update Asten!!
Komende woensdag code geel voor dichte mist? KNMI is er vroeg bij…6 dagen vooruit.
Ja bijzonder en scherp! Het viel me ook op. Op basis van de de EC run van woensdag 12 UTC; feitelijk zelfs dus een kleine 7 dagen (om precies te zijn 162 uur) vooruit. Zat iig wel in die run (zij kaartje) : op dinsdag wat regen, vervolgens wegvallende wind bij hoge dauwpunten. Moet wel zeggen dat het signaal vandaag in zowel de 0u run als de 12u run weer terugkomt. Maar dan nog.
Sowieso is dit erg typisch van het KNMI in de meerdaagse: de feitelijke / officiële waarschuwingscodes gaan pas de deur uit bij een zekerheid >60% (en maximaal 48 uur van te voren) , dit doen ze dan weer wat tegenstrijdig m.i.
In toelichting wordt daarover gezegd: Met de mogelijke uitgifte van waarschuwingen wordt een vroege signalering op mogelijk gevaarlijk weer gegeven tot en met dag 6. Dit is dus geen officiële waarschuwing (code geel, oranje of rood), maar een kans op de uitgifte van een dergelijke waarschuwing. Deze kans wordt uitgedrukt in de categorieën ‘redelijk’ (30-60% kans, alleen bij een mogelijke code oranje) en ‘groot’ (60-90% kans, zowel bij een mogelijke code geel als oranje).
Die 60% zal dan op basis van het actuele ensemble zijn, maar het kan volgens mij nooit zo zijn dat je die zelfde zekerheid er 7 dagen van te voren aan kunt hangen. Waarmee het gemiddelde draagvlak voor de codes m.i. helaas (nog) verder verkleind wordt..
Nieuwste EC met Spaanse pluim? 😁
Een loepzuivere! Met zo maar opeens grote ensemble-ondersteuning voor de hoge temperaturen! Bij uitkomen (wel ver weg nog) bij hoge luchtvochtigheid en tevens enige kansen op spectaculair onweer; cape waardes gaan door het dak in een aanzienlijk deel van het ensemble.
Dat zou wat zijn…en welkom. Heb nog geen onweer gehad bij mij op enkele bliksems op grote afstand na.
Doet Ronaldo het #snackbericht straks?
Ronaldo heeft geen cafetaria Mark!?