Snel naar

Overlast door neerslag én droogte in lage landen, winterse voorzetjes elders en laatste update over orkaan Ian

Europa

Een mooiere openingsfoto voor een weerbericht is nauwelijks denkbaar. Dus dankbaar uit de reacties onder het vorige bericht geplukt. Vanuit het prachtige Leeuwarden, door Jolanda. Dank voor het delen!

Het bijschrift luidde: “wat een regen de afgelopen dagen hier”. Voor de maand september staat Leeuwarden voor zover op 108 mm, de omgeving laat vergelijkbare waardes zien. Voorts zijn de neerslaghoeveelheden door het veelal buiige karakter tamelijk grillig verdeeld. Enigszins afhankelijk van de stroming vielen de westelijke en nog meer de zuidwestelijke kuststreken, uiteraard door de invloed van het relatief warme zeewater, het meest in de prijzen. Meerdere stations ten zuiden van het Haringvliet (het zou m.i. een aparte regio / provincie moeten zijn maar is dat niet) tikken de 240 mm voor deze maand al aan. Ter plaatse (Rotterdam-Zevenkamp / Nesselande) is de tussenstand 165 mm.

De “normaal” over de klimatologische periode 1991-2020 bedraagt (voor de kustregio) zo’n 100 mm. Ver daarboven dus, lokaal / regionaal waarschijnlijk zelfs richting recordhoeveelheden! Die zijn echter wat lastig te definiëren. Enerzijds zijn de meetreeksen van diverse stations (erg) kort, anderzijds heb ik de gegevens van niet alle maar slechts de KNMI-hoofdstations voorhanden. Ter indicatie derhalve bovenstaand overzicht daarvan. NB ook als we verder kijken zien we voor september relatief vaak recente data. Deels dus logischerwijs volgend uit de (soms zeer) korte meetreeksen, maar niet helemaal. In de Bilt en Vlissingen wordt vanaf 1901 respectievelijk 1906 gemeten, Rotterdam 1956. Met de warme afgelopen decennia en dientengevolge het warme(re) zeewater in het najaar toch een logisch gevolg.

Laatste bericht met betrekking tot de droogte dit seizoen wat mij betreft. Die er, het zal je wellicht verbazen, toch zeker nog wel is. Landelijk gezien is die fors afgenomen maar zoals te zien in de grafiek maar nog steeds aanwezig. De piek overigens op 5 september: 318 mm. Slechts in 1911, 1921, 1959 en 1976 (362 mm) werden hogere waardes genoteerd. Na 30 september sluiten we het seizoen (worden de metingen doorgaans niet meer gepubliceerd) met als definitie einde groeiseizoen en significante verdamping.

De toplaag van onze bodem zal de afgelopen weken voldoende water hebben ontvangen. Meer dan dat zelfs wellicht, uit de guidance van het KNMI maakte ik gisteren op dat die in het zuidwesten zelfs aardig verzadigd begint te raken, mede daarom stond gisteren code geel uit voor wateroverlast. Toch twee maren: enerzijds was het tekort lokaal wel héél groot (>400 mm), anderzijds is er (terecht al opgemerkt door HansvK (Doetinchem) in de reacties) vooral in het oosten niet heel veel gevallen! Delen van Gelderland en Drenthe en het grootste deel van Overijssel staan op 45 mm tot 70 mm (waar 70 mm normaal is voor september). Haal je daar de verdamping nog vanaf blijven er aldaar niet veel meer dan wat druppels op de gloeiende plaat over. Maar ook elders in den lande is dat enorme tekort dus nog lang niet weggewerkt. Zoals gezegd: voor de toplaag en de gewassen zullen de grootste problemen wel over zijn maar de langdurige schade en lage grondwaterstanden zijn nog steeds aanwezig. Ook liggen de watertemperaturen over het algemeen nog vrij hoog; botulisme en blauwalg zijn her en der ook nog aanwezig.

Het zal ongetwijfeld kloppen maar de kennelijk nog aanwezige enorme droogte op Walcheren en in het westen van Zeeuws-Vlaanderen verbaast me me wel enorm. Met de sommen tot tegen de 200 mm deze maand zou je toch verwachten dat het terkort tot rond of onder de 200 mm zou moeten zijn afgenomen. De (SPI) neerslagindex zou enige duiding moeten geven. Die voor de afgelopen maand is natuurlijk helder: extreem nat.

Bekeken over de afgelopen 6 maanden -gelijklopend aan het groei / droogteseizoen- loopt het echter wél in de pas met wat je zou verwachten op basis van de neerslag van de afgelopen periode: normaal tot vrij nat voor de gehele zuidwesthoek. En brengt dat dus ten opzichte van het neerslagtekort meer vragen dan antwoorden. Ik ben hem kwijt. Zie ik iets over het hoofd?

Tot slot van dit deel ook even de situatie voor België. Wanneer we die vanuit Nederland doortrekken een plausibel beeld. Ook hier de SPI-index, zij het die over de afgelopen 3 maanden (die had ik ook kunnen kiezen maar 1 en 6 vond ik duidelijker en relevanter). Genormaliseerd in het nrrden enw esten; droog nog wel in het zuiden.

Koud, enigszins onvoorzien koud zelfs, was het ook de afgelopen dagen: na het datumrecord voor De Bilt op 18 september en een landelijk laagste grondtemperatuur (-1.8° C, Eelde) op 21 september was het zowel maandag als gisteren weer bijna raak. Net nog even wat opklaringen in de loop van de middag voorkwamen dat echter.

Op enkele andere stations met name in het oosten kwam het wel tot een lokaal datumrecord en de 10.8 ° C in Deelen was zelfs landelijk de 4e koudste dag ooit. Een graad of 18 is overigens de landelijke “norm” voor deze tijd van het jaar.

Komende nacht is een interessante; wanneer het stevig zal kunnen gaan opklaren en de wind wegvalt. Modelberekeningen verschillen nogal. Het ECMWF-model komt vrijwel landelijk met minima van 3 a 4 graden (en de Ardennen mogelijk nog iets lager) terwijl de HARMONIE’s het vooral in het noorden wat verder laten afkoelen. H37 aan het eind, H40 juist al eerder in de nacht.


Van het noorden uit binnendrijvende wolkenvelden OF een mogelijk dikke mistlaag zijn de onzekere factoren. Vooral de noordelijke helft van Nederland maakt bij aanwezigheid van veel vocht een grote kans op dichte mist, die mogelijk lang zal blijven hangen. Fraaie beelden wellicht!

Al met al hebben we middels een fraaie, bijna lineaire crash afscheid genomen van de zomer. En zal september waarschijnlijk zo rond de gemiddeld normale temperatuur uitkomen.

Een kort blik op de (hoogte) kaart maakt al snel duidelijk wat het oorzakelijke patroon is: vanaf de loop van vandaag een tot zwak afnemende (luchtdruk)gradienten dus weinig stroming. Wát er nog aanwaait is nog steeds maritiem polair; oorsprong ruwweg IJsland.

Morgen en vooral vrijdag komen we dan tijdelijk in een soort van niemandsland. Met als gevolg best aardig weer: droog, perioden met zon, wat oplopende temperaturen.

Vanaf de nacht naar zaterdag krijgen we waarschijnlijk te maken met opnieuw een paar dagen stevig herfstweer op doorkomst van uitloper(s) van het IJslandse lagedrukgebied. Details zijn nog water onzeker maar mogelijk veel wind en opnieuw 20 tot 30 mm neerslag over het hele weekend.

Ná het weekend zou het het wel eens fraai nazomerweer kunnen gaan worden. Niet echt warm, wel aangenaaam, met sterk afnemende wind- en neerslagkansen.

De nu nog west- tot noordwestelijke stroming over de Alpen levert vooral voor de noordwestelijke kant van het Zwitserse en Franse deel vooral vandaag en morgen sneeuw op! De sneeuwgrens zal veelal zo rond de 2000 meter liggen. Méér neerslag waarschijnlijk in het weekend maar dan zal de sneeuwgrens oplopen tot rond de 2500 meter. voor daarbóven dus opnieuw wel goed nieuws.

En valt er elders al wat winterse aanvang bespeuren? Jawel, gewoon even voor het lekker. Ontwikkelingen zijn niet spectaculair maar aanwezig. Het arctische zee-ijs is zijn jaarlijkse minimum omvang gepasseerd; weer aan het groeien. Dat minimum was wat hoger dan het gemiddelde over de afgelopen 15 jaar maar nog altijd fors lager dan het gemiddelde 1981-2010 en 10e laagste sinds het begin van de metingen (1979).

Ook vanaf Groenland alweer fraaie plaatjes: op de Freya-gletsjer vorige week een mooi vers laagjes. Eerlijkheid gebiedt wel te zeggen dat het actueel bij zonnige omstandigheden nog aardig wegsmelt.

Als geheel deed de Groenlandse ijskap het afgelopen zomer ook relatief goed (ten opzichte van recente jaren): een plus ten opzichte van de normaal (1981-2010) in neerslag (sneeuw) van zo’n 100 gigaton. Bedenk daarbij echter altijd wel dat de jaarlijkse afkalving zo’n 550 gigaton bedraagt; over het afgelopen jaar dus ruwweg nog altijd zo’n 80 gigaton netto verlies.

Voor de liefhebbers: zoek via de link ook in Noorwegen af en toe eens naar besneeuwde landschappen en vooral bergpassen. Deze plaat is van afgelopen maandag; ook nu zal de sneeuwgrens zo rond de 1500 meter liggen.

Toppertje is wel het (oosten van) Siberië: al vroeg en flink meer sneeuw dan gebruikelijk.

Verdere uitbreding van het sneeuwdek is (de komende 10 dagen) waarschijnlijk!

Actueel strekt de vorst in de nacht zich zelfs uit tot ten westen van de Oeral, maar die zal zich de komende dagen vrij ver terugtrekken.

Daar staat echter tegenover dat de kou in het verre Siberië zich zal verscherpen. Vanaf begin volgende week op zeer uitgebreide schaal strenge tot zeer strenge vorst, ook overdag. Wil het iets zeggen over onze winterkansen? Nee op zich niet. Slechts geldt (wél) dat de noodzakelijk aanwezige kou voor echte winterse kou bij ons er in de brongebieden (en dus ook het arctische gebied) maar alvast kan komen te liggen!

Tot slot (via de reacties uit het vorige bericht) een orkaan-update door Ronaldo:

Florida zet zich schrap voor orkaan #Ian
Ian is nu een categorie 4 orkaan met windsnelheden van 230 KMH en windstoten van 260 KMH.
Ian gaat aan land in Florida net ten noorden van Cape Coral en Fort Meyers. Tampa wordt dus “gespaard”!
Heel veel stuwing van water aan de zuidkant van het systeem. Key West volledig onder water gelopen. Ook de Everglades worden overspoeld.

2 hurricane hunter vliegtuigen onderzoeken op dit moment het systeem en vliegen in en uit het oog van Ian om waarnemingen te doen naar o.a. windsnelheid en luchtdruk. 1 vliegtuig is van The Royal Airforce (TEAL73) en de andere is van het NOAA genaamd Kermit. In het oog is het windstil.

De kans zit er dik in dat Ian als 5e orkaan ooit van categorie 5 sinds 1851 aan land gaat in de USA.
Na de Labour Day orkaan in 1935 (zuid oost Florida) – Camille in 1969 (Louisiana) – Andrew in 1992 (zuid oost Florida) en Michael in 2018 (noord west Florida)

Leo
Author: Leo

61 comments

  1. Actueel ontstaan er (soms pittige!) onweersbuien!
    Die over het midden van het land schampte hier juist Rotterdam.

  2. Paste niet helemaal in mijn bericht (en tijd, om er wat omheen te bouwen 😉 ) maar te ludiek om niet te delen:

  3. Het poolijs is het resultaat van de afgelopen 10-15-20 jaar? smelt/aangroei, daarom kan het niet zo zijn dat dit poolijs opeens binnen 1 jaar herstelt tot vroegere waardes.

    Er wordt op de website van het NSIDC altijd even gemeld dat de hoeveelheid ijs onder dat van 1980-2010 ligt. Maar dat is fysisch ook niet eens mogelijk, zelfs wanneer de temperatuur op aarde gelijk was aan die van 1980, daar zou eenzelfde hoeveelheid tijd overheen gaan als dat we nu nodig hadden om tot de waardes van 2012 te komen lijkt me. De tekst zou wellicht beter kunnen luiden, “Het het poolijs laat de afgelopen 10 jaar geen dalende trend meer zien.

    1. of zelfs een stijgende trend, maar we zijn nog niet bij de waardes van 1981-2010

    2. Ik heb je reactie 3x gelezen, maar serieus geen flauw idee wat je bedoelt, wat is precies het probleem / de onmogelijkheid?
      Hoe dan ook, misschien heb ik het niet duidelijk of uitgebreid genoeg uitgelegd.
      Dat was deels bewust trouwens; meer dan dat vermelden vond ik het eigenlijk niet waard vanwege de geringe waarde en de onzekerheden.
      Wat ik slechts constateer / vermeld is dat:
      – het jaarlijkse smeltseizoen ten einde is (en dus het winterseizoen er aan komt 😉 )
      – de belangrijke indicator -het jaarlijkse minimum- laat zien dat we dit jaar met meer ijs starten dan veel van de afgelopen jaren. Los van de dikte en compactheid ervan overigens. En ook zonder dat het veel zegt over de aangroei komende winter laat staan de afsmelt volgende zomer
      – hieruit (en vergelijkend met de andere jaren) volgt (slechts) dat de jaar-op-jaar variatie enorm is én in zekere mate onvoorspelbaar is, en de meetreeks mogelijk (te) kort. Het zuidpoolijs liet dat overigens de afgelopen jaren in nog extremere mate zien: in 2014 een hoogterecord, 2017 een laagterecord. Niets meer of minder dan dat. Om te spreken over een trend(breuk) is op zijn minst veel te vroeg.

    3. Er staat een kromme zin in inderdaad, excuus. Wat ik bedoelde was, het is fysisch onmogelijk dat het poolijs zich binnen een korte tijd zou herstellen tot de gemiddelde waardes voor de periode 1980-2010.

      Benoemen dat de hoeveelheid poolijs beneden de waardes van 1980-2010 ligt, terwijl dit de afgelopen 12 jaar al zo is, is eigenlijk geen nieuws. Bijzonderder is dat de ingezette daling zich niet lijkt door te zetten.

      Het is maar net welk beeld je wilt schetsen natuurlijk.

      1. Zeker wel.
        Maar ik dacht (en heel meteoland met mij) in 1e instantie dat het Hermine zou worden boven de Cariben. Ian zou nabij Afrika ontstaan en Hermine nabij Curacao.
        Het werd precies andersom want I91L (nabij Afrika) groeide sneller dan TD9, die al 3 dagen dezelfde kracht had. M.a.w. werden er bij I92L eerder tropische windsnelheden gemeten en dus werd dat Hermine en daarom ligt Ian nu nabij Florida.

  5. Prachtige uitzwaaier van het weer in NL. Even een weekje er tussenuit op Tenerife. Vakantieweer-updates volgen.

  6. Als jullie echt eens een flauwekul reportage willen zien over orkanen zou je eigenlijk op NPO2 het programma Atlas terug moeten kijken.
    Daar zit een enorme jokkebrok mevrouw die orkanen onderzoekt en heel veel onwaarheden vertelt.
    Leugens die worden betaald van onze belastingcenten.
    Triest!

  7. Ian is aan land gekomen bij Captiva Island, net ten westen van Cape Coral.
    Met name de storm surge is vrij fors met een stijging van de zeespiegel van 1.80 meter in Fort Meyers de laatste 3 uur.
    De wind ligt rond 250 KMH maar aan de westkant van het oog ligt het nog iets hoger.
    Aan de noordkant van het systeem wordt het zeewater door aflandige wind weg gezogen nabij Sarasota. Daar trekt de zee zich terug maar ook daar worden overstromingen verwacht zodra Ian verder trekt en de wind draait.
    Ian is nog op het randje categorie 4 maar onderzoek moet uitsluiten of het net categorie 5 is.
    Dan is het wel de “zwakste” categorie 5 orkaan die aan land komt in de USA. De sterkste was de Labour Day orkaan uit 1935 met windsnelheden van 295 KMH. Camille, Andrew en Michael waren ook flink sterker.

  9. Een prachtig uitgebreid bericht weer, en bedankt voor de waardering voor mijn foto! Mocht ik morgen nog een mooie mist foto kunnen maken, dan zal ik hem hier plaatsen.
    Vandaag een prachtige najaarsdag met mooie wolkenluchten, heerlijk!

      1. Yolanda, wat geniet ik steeds weer van jouw foto’s; dankjewel voor het delen!!

      2. Ja, mooi hè! Het was gisteren weer perfect weer voor dit soort foto’s! Dank je wel!

    2. Fraaie plaat. Je hebt oog voor de compilatie. Klasse. Stuur je ze ook in naar bv. RTL en NOS weerbericht?

      1. Dank je wel, voor je mooie compliment! Stuur wel eens wat in, maar vergeet t ook vaak!

  10. Het was inderdaad mistig vanmorgen hier in Leeuwarden. Inmiddels (10.42) is het zonnetje er door gekomen, maar ik heb nog wel wat mooie foto’s kunnen maken. Zal een paar foto’s plaatsen.

    1. Heerlijke foto’s weer! De verstilling die bij dit jaargetijde en mist hoort, komt bijzonder mooi uit de foto’s naar voren.

      1. Wat let je! Het is en blijft een fijne hobby, heerlijk er op uit in alle seizoenen! Ik beheer samen met een vriendin ook FOTOGROEP, je bent van harte welkom hoor! En bedankt voor je compliment!

  14. Erg rustig opde site. Weinig spannends op weergebied in NL blijkbaar. Ook hier op Tenerife weinig spannends. Overdag rond 26 graden met een licht briesje. En af en toe wat bewolkingdie vanaf de vulkaan naar beneden zakt.

    1. Weinig spannends noemt hij dat 😉
      Héérlijk zo te zien, licht jaloers vanaf mijn zolderkamertje met uitzicht op een wolkenlucht en bij een actuele nèt-geen-tien graden….
      Geniet ervan!!

  15. En vannacht weer ijs op het garagedak. En Corona is voor het eerst ons huis binnen gedrongen. Zeer mild gelukkig.

      1. Dank je wel. Mijn vrouw knapt op, ik ben strontverkouden geworden na de inenting gisteren. Maar we leven nog. En het geklets dat het een milde vorm is, klopt deels. Als je het hebt, is het niet gezellig.

  16. “” ik ben strontverkouden geworden na de inenting gisteren “”
    Misschien bij de volgende prik begin januari wat meer geluk ?

  18. Momenteel waait de Calima op Tenerife. Een warme wind uit het oosten. Rechtstreeks vanuit de Sahara. Inclusief de warmte en het woestijnstof. En dat is hier even andere koek dan bij ons. Op deze foto nog niet heel goed te zien en gisteren was het nog wat erger.

    1. Maar….als je El Teide opgaat (de vulkaan in het gelijknamige Park Nacional, dan zit je er al snel boven.

      1. De zonnigste plek van heel Spanje volgens de gids. En prima plek om sterren te kijken. Voor de experts maar ook voor ons via een excursieil inclusief een blik door een telescoop.

        1. (Foto afkomstig van de site van onze excursieleider omdat zelf foto’s maken via de telescopen niet goed werkt)

  19. Hier nu de 2e dag van de week dat het met de zon erg tegenvalt en het KNMI een aanpassing moet doen op de weersvoorspelling van een dag eerder… de zonnepanelen schreeuwen hier om aandacht… nog geen 500 Kwh bij elkaar geschraapt tot nu toe met 20 ‘400 kwh’ panelen.

    1. Gelukkig, ik ben dus niet de enige. Wat een grauwe dagen. Nul zon, terwijl wel voorspeld. Veel wind ook. Wel lekkere temperaturen.

    2. Ik had/heb inderdaad hetzelfde gevoel. Grijs, grauw, winderig. Wel prima temperaturen.

  20. Wind-momentje rond 14-10. Zowel GFS als ECMWF opteren voor deze mogelijkheid.
    Met name boven de Noordzee flinke windstoten.
    Nog te ver weg. Afwachten!

  21. Er hangt een smal fel buienlijntje over het westen. Was dit voorspeld?

      1. Is ook zo rustig hier, dan mis je dit soort dingetjes 😅

          1. Kan vriezen of dooien. Leuke redenaties maar ze zeggen mij niets .

  23. positief lijkt mij de link over de komende winter voor de ll toch niet, lijkt me. Of vergis ik me?! Maar het kan idd dooien of vriezen.

  24. Het koelt lekker af. Op klomphoogte al bijna vorst. Ben benieuwd of het ook op waarnemingshoogte tot vorst gaat komen. De kans is er.

  25. Dat worden de handschoentjes weer morgenvroeg🥶 Mooie tijd van het jaar.. ook de natuur begint langzaamaan de herfsttinten te vertonen

  27. Helaas was het gisteravond (voor mijn camera) te donker om te fotograferen en had ik vanmorgen geen tijd, maar wat is het de laatste dagen mooi buiten met die mist & maan/opkomende zon!
    En dan zijn de blaadjes al goed aan het verkleuren. Echt even de mooiste elementen van de herfst bij elkaar.

  28. Leuk artikel over samenwerking tussen Filzmoos en Snowworld Amsterdam.
    Mijn zoon werkt nu nog als skileraar voor Snowworld maar gaat komende winter weer voor een paar maanden naar Filzmoos. Z’n huidige werkgever en “nieuwe’ werkgever in 1 hal.
    Denk dat ik ff ga kijken komend weekend!

    Snowworld en Filzmoos sluiten een 10-jarige overeenkomst

Comments are closed.