Het is erg warm boven het zuidwesten van Europa. Temperaturen van 45°c zijn geen uitzondering en het blijft ook nog wel even warm. Maar ook bij ons gaat het flink warm worden. De temperaturen die de GFS vorige week nog voorschotelde (44°c in zuid Limburg en België) worden niet gehaald. Zelfs voor de kuststroken berekende het weermodel +40°c maar dat is onmogelijk. Daarover straks meer.
De hoge temperaturen worden veroorzaakt door een zogenaamde “Heat Dome” zoals in het bovenstande plaatje. Lees met de klok mee en begin bij de hete woestijnlucht. Zo’n “Heat Dome” bekt lekker en is al vrij vaak in de diverse media langs gekomen. Net als “Bomb Cyclone” is het een heerlijk woord voor een goede clickbate. Ik houd het bij hitte koepel. Maar wat is een hitte koepel? Daarvoor moet je de atmosfeer begrijpen.
Hete lucht wordt uit een bepaalde streek (voor Europa is dit vaak de Sahara – voor de VS is dit de woestijn in Mexico) richting een bepaalde plaats gevoerd. Als het een vrije doortocht zou hebben dan zou, in ons geval, de hete lucht vanuit het zuiden helemaal tot de Noordpool kunnen reiken. Echter: de aangevoerde horizontale lucht (advectie) stoot zijn hoofd tegen een andere luchtsoort. In dit geval een dalende luchtsoort door een hogedrukgebied waarvan de lucht iets minder warm van origine is. De warme lucht kan z’n opmars dus niet verder voortzetten. Uiteindelijk zal de botsende lucht stijgen (convergentie) en uitzetten. Het hogedrukgebied waar de warme lucht tegenaan botst zorgt er echter voor dat de lucht op hoogte weer gaat dalen. Dalende lucht droogt uit en wordt warmer.
Op het moment dat het daalt komt het ook weer in aanraking met de warme lucht die wordt aangevoerd. Hierdoor krijg je compressie. De hoge druk van de atmosfeer laat de lucht dalen en omdat de netto warmte in een kleiner volume zit moet deze verder opwarmen. Terwijl de warme lucht probeert te stijgen dwingt de hogedruk er boven het naar beneden. De lucht wordt warmer en warmer. Alle vocht verdwijnt daardoor uit de atmosfeer en de instraling van de zon is optimaal. Dat is de definitie van een hitte koepel in een notendop.
Kijken we naar de weerkaarten dan zien we het ook in de praktijk. Alle puzzelstukjes voor een hitte koepel zijn aanwezig en vallen goed op hun plaats. Hitte vanuit de Sahara, aangevoerd door een hoogtelaag op de oceaan ter hoogte van Portugal stoot z’n kop tegen de dalende luchtbeweging van een UK hoog. De ergste hitte (de gele lijn) kan niet verder noordwaarts en is verplicht om te gaan stijgen. Het hogedrukgebied zorgt ervoor dat de lucht weer daalt terwijl de aanvoer van warme lucht vanuit Afrika onverminderd doorgaat. Dalende lucht comprimeert, droogt uit en warmt nog extra op. Alle vocht uit de atmosfeer lost door de hitte op en de instraling is optimaal.
De warme lucht kan nergens heen. Het wordt omgeven door drukgebieden die de lucht op hoogte doen dalen. En zo verzameld de lucht zich boven het Iberisch Schiereiland. Pas als de achterdeur open gaat en het hogedrukgebied aan de wandel gaat, zoals dit weekend gaat gebeuren, zal de hete lucht op transport gezet worden richting onze omgeving.
Het is wel vaker heet in Spanje maar dit is toch wel een tikkie te erg. En het is niet alleen bijzonder heet maar het is ook kurk droog.
De temperatuur op waarnemingshoogte ligt ronde de 44°c maar de dauwpunt temperaturen liggen rond het vriespunt. Dat betekent dat het kurk droog is. Vonkje erbij van een sigarettenpeukie, BBQ of gendervuur en de hele boel staat in de fik, zoals nu in Portugal en Frankrijk. Zulke grote verschillen tussen Td en T2M zie je in de woestijn. 4 jaar geleden was ik in Californië in de Death Valley. We hadden 45°c als buitentemperatuur. Dus een fijne plons in het zwembad verlicht de warmte. Eénmaal uit het water was het bitter koud. De dauwpunten lagen toen ook rond het vriespunt en als je dan nat bent is het uit het water ineens frisjes. Het duurt echter maar een minuut of 3 voordat je droog bent en weer van de warmte kunt genieten. Hoe lager de dauwpunten hoe kouder het is zodra je nat bent, ook al is de luchttemperatuur 40°c .
Uiteindelijk verdwijnt het hogedruk gebied richting het oosten en het zet nu wel de deur open voor de warmte om aan de wandel te gaan.
De uiteindelijk ontsnappingsclausule is richting het noorden / noordwesten. De volledige kolom met warmte wordt op transport gezet richting onze omgeving. En hoe noordelijker de warmte komt, hoe dynamischer de atmosfeer is. Het zal op een bepaald moment z’n hoofd stoten tegen veel koelere lucht. De warme lucht zal zich gewonnen geven omdat er geen dalende luchtstromen meer zijn en het zal zich geleidelijk gaan vermengen met de koelere luchtsoort en naar het (noord)oosten wegtrekken.
Voordat het zover is worden we eerst getrakteerd op een fikse portie hitte. En wat een verschillen nog steeds. GFS geeft ons echt bloedhitte maar het Europese model doet het iets kalmer aan. Het moet te maken hebben, zoals Leo al uiteenzette in zijn berichtgeving, met hoe de diverse modellen om gaan met de droogte. Wat is de input daarvan. De kleinste veranderingen kunnen grote gevolgen hebben. Het wordt geen officiële hittegolf maar meer een golf van hitte die slechts 2 dagen duurt.
Nog steeds wordt de ergste warmte op dinsdag berekend met toch weer zon 43°c in delen van zuid Holland en aan de kust bij België. Zoals hierboven in de 1e alinea reeds gemeld is dat wat mij betreft onmogelijk. Met zulke warmte zal er in het binnenland een enorm tekort aan lucht ontstaan. Die lucht moet vervangen worden en dat zal vanuit zee moeten komen. Het zeewater is koeler dan de lucht boven land en koelere lucht is zwaarder dan warme lucht. De vervangende lucht zal vanuit zee het binnenland instromen. Alleen met een krankzinnige aflandige wind zie ik die hitte aan de kust gebeuren, maar dat staat niet in de kaarten.
De warmte is ook echter al 72 uur opgeschoven. Doe gerust nog even een gokje in de reacties. Inzenden kan tot maandagavond! Leo noteert de uitslagen en daaruit zal een winnaar komen. De prijzenpot is rijkelijk gevuld met voornamelijk eeuwige roem. 😉
En daarna? What goes up, must come down. Met andere woorden … we gaan na de ergste warmte weer langzaam terug naar die fijne oud Hollansche zomer. Koele nachten en gematigd warm. 1 ding is wel zeker … komende week wordt in de Bilt de 30°c met 2 vingers in de neus overschreden.
Fijn weekend!
Fijne gedetailleerde uitéénzetting Ronaldo. Heat-Dome kwam hier onlangs ook al ter sprake. Voor wat betreft de hitte aan de kust: tijdstip van draaien van de wind is/wordt bepalend. Begin van de avond eerst nog aflandige wind, later in de avond of vroege ochtend wind van zee dus dán pas afkoeling.
Vraag is op welk tijdstippen wind van zee komt
Dat effect van de relatief koele wind vanaf het water beleven wij hier ook vaak; het Markermeer is hemelsbreed minder dan anderhalve kilometer van mijn huis vandaan. Op warme dagen met niet té veel zuidenwind, draait deze in de loop van de middag volledig om. Het land is dan opgewarmd en de lucht erboven begint hard genoeg te stijgen om de relatief koele lucht vanaf het water naarbinnen te laten stromen.
Ik hoop van harte dat wij dat begin volgende week ook mee gaan maken……..
Aangezien ik de “Hans-warmte” vroeg zag aankomen (lees:GFS!) heb ik meteen voorzorgsmaatregelen genomen 😉
Wel warm maar niet té 😜
Waar zit je Hans?
40.7 gilzerijen
40.3 eindhoven
41.2 deelen
39.9 Maastricht airport
Decadent genieten bij hotel post in lech
Met foto
Hhmmmm ….
Niet mijn favoriet.
Doe mij maar de Gröstl of een Schnitzel mit pommes 😉
Totdat je hem bij hotel post in Lech gegeten hebt. Man man.
Eten WimLex en Max hun bammetjes daar ook niet?
Dat klopt helemaal.
Etc.
Fijn. Geniet ervan Roland!
Tof bericht Ronaldo. Mooi uitgelegd. De 5 dagentermijn is bereikt en dat betekent dat het nu over de details gaat. Grote lijnen zijn bekend.
Mooie plaatjes van Hans en Roland. Hier in het binnenland mooie Hollandse luchten.
Complimenten voor het bericht. Heldere uitleg voor de huidige extremen in Spanje, Frankrijk en Portugal waardoor je de berichten over klimaatverandering wat minder serieus neemt. Komende maandag naar Millau dus dan reis ik mooi door de warmte zone heen naar “koeler” gebied. 😉
Wwwhiieeeeee
Bier direct van de bron 😉
Aha. Daar is dus de Biergarten. En een zeer energiezuinige koelkast. Perfect.
Heerlijk! Ziet eruit als Vakantie met een hoofdletter V. Enne.. proost!🍻
Hitte zit er wel aan te komen maar gelukkig aardig koele nac⁶hten tot komende maandag.
Voor volgend weekend… jaja.. wij kijken hier vooruit.. neerslagsignalen !
Er moet nog aan gesleuteld worden zodat ook het (noord)westen er meer van mee krijgt maar toch..
Ben ook wel benieuwd naar de al dan niet optredende zeewind. Overigens zit het ( / de wat minder hoge temperatuur) toch wel enigszins in de verwachting als je goed ingezoomd naar de kaarten kijkt. Maar met die enorm hoge temperaturen (landinwaarts) (waar de modellen mogelijk nog weinig of geen expertise in hebben?) zou ik het ook wel wat meer verwachten. Anderzijds zitten de modellen doorgaans erg goed op dit verschijnsel; de hoge-resolutie weliswaar als beste. Sowieso is dat een puntje: het mogelijk niet goed weergeven van de temp. direct aan de kust ligt zal ongetwijfeld deels aan de grove resolutie liggen: soms bestrijken de roosterpunten deels land deels zee; is het daar een gemiddelde van. Andersom geldt hetzelfde: worden m.n. de temperaturen op de Wadden(eilanden) vaak te laag ingekleurd.
Met het naar de GFS toe kruipende verwachtingen (ook ICON, GEM en ARPEGE komen inmiddels met (ruim) 40 ° C) lijkt dat GFS ondanks de overschatting toch (deze keer!) wel de grote winnaar te worden. Zowel qua synoptische situatie (immers reeds héél ver van te voren en tamelijk consistent!) als de T850 temp. Met name dat laatste vind ik opmerkelijk. Lang leek het er op dat die voorschotelde waardes by far onmogelijk zouden zijn. En hoewel nog altijd wat aan de hoge kant kruipt de rest er toch naar toe. Het eerder besproken bodemvocht-effect (wat daarmee samenhangt) kennelijk toch beter in het model dan eerder beschimpt. Overigens alle avondruns (EC zal wel volgen denk ik) dus weer wat warmer (GFS toch weer tot een lokale 44 ° C) met de meeste warmte in theorie over (Zeeuws-) Vlaanderen omdat daar de meeste hitte op hoogte. Wat volledig samenhangt met de timing: de warmste lucht op hoogte passert in de laaste runs dinsdag overdag / middag ipv de avond. Lokale effecten / microklimaten zullen het in het ZO wel vergelijkbaar warm maken.
Wow. Ik had ook echt gedacht dat de berekeningen wel wat af zouden schalen. Maar tot nu toe blijft het consistent op 40+. En zoals Leo aangeeft als de andere modellen met hun (wellicht net wat andere) input er nu ook naartoe bewegen dan begint de kans dat het flink warm wordt te groeien.
Een bijzondere start van de nieuwe werkweek. En belangrijk om voorzorgsmaatregelen te nemen.
Paar tips die bij mij helpen:
1. Zoveel mogelijk zon buiten houden (kan ook bv. Een tuinstoel of plank zijn die je buiten tegen een raam zet. Of een schaduwdoek) en doe dat voor maandag als het binnen nog fris is.
2. Lege flessen frisdrank voor 75% vullen en invriezen. En die dan tijdens de hitte binnen voor de ventilator zetten. Koelelementen helpen ook maar zijn snel weer ontdooid.
3. Niet koken of andere warme apparaten aanzetten die dagen (denk aan oven, vaatwasser)
4. Alle ramen en roosters dicht en bij nieuwe woningen tussen 12 en 17u ook de mechanische ventilatie uit
5. Denk ook aan bakjes water voor vogels en andere wilde dieren buiten. En zet die zoveel mogelijk in een schaduwplekje
En zo zijn er nog wel wat tips. Doe er je voordeel mee.
Top tips Mark.
Bedankt.
Fijne tips Mark.
Met name die bevroren flessen voor de ventilator.
Helaas heb ik geen ventilator! 😉
Wanneer het buiten inmiddels koeler is dan binnen, dan de ventilator in het raamkozijn. Koelere lucht blaas je dan naar binnen.
Geweldige tips Mark! Thx😄
@Mark
In onze nieuwe tuin ontbreekt inderdaad nog het vogelbadje/drinkbakje.
Zet ik voor deze zaterdag op het programma om te kopen.. denk wel 2 stuks !
Thanks voor de reminder!
https://www.rtlnieuws.nl/nieuws/nederland/artikel/5321128/hittekoepel-europa-hittegolf-nederland-frankrijk-italie-portugal
Mbt dit artikel nog even dit.. De hitte-koepel al zeer fraai toe- en uitgelicht door Ronaldo in het bericht! Enige gedacht mijnerzijds daarbij is nog wel dat dit (door de msm) op zich nieuwe wijn in oude flessen is; we hebben er weer een alarmistisch klinkende term bij. Op zich (los van de actueel versterkende factoren) niets nieuws en het verschijnsel dat past bij een oer-oude en klassieke (omega) blokkade.
Maar verder en meer: warrig artikel met een te grote diversiteit aan bronnen die door elkaar gehaald worden én niet correct én te kort door de bocht vermeld worden. Daardoor nogal chaotisch en alarmistisch van toon, hoewel er feitelijk niets in staat wat niet klopt. Behalve die lange periode; dat moesten we nog maar eens gaan zien.
Maar i.i.g. :
– dr. / ir. / klimaatwetenschapper / klimaatspecialist (op zich niets mis mee 😉 ) Bart Verheggen (of schrijfster van het bericht journalist Elise Spetter) gaat op persoonlijke titel aan de haal met het onderzoek van (o.a.) wijlen KNMI-klimaatwetenschapper Geert Jan van Oldenborgh (waaruit blijkt dat de gemiddelde temperatuur op aarde is sinds 1900 met 1,2 graden is gestegen maar de hoogste maximumtemperatuur per jaar in De Bilt met 4 graden gestegen is) , wat ik in dit bericht ook toelichtte. Niet netjes!
– niet het ECMWF zegt dat dit “de derde hittegolf in twee maanden in Europa is” maar enkele aan het ECMWF gelieerde lieden, net als bv. dat mensen die onderzoek voor het IPCC doen níet het IPCC zijn
– meer (correctere) info over de laatste inzichten m.b.t. de (veranderende) straalstroom hier:
https://www.knmi.nl/over-het-knmi/nieuws/toename-hittegolven-in-europa-gelinkt-aan-veranderende-straalstroom
Ronaldo,misschien net als ik geen enorme liefhebber van Kaiserschmarnn (lust het wel), heeft dit o.a. jouw voorkeur 😄
YAMAS !! Kreta.
Tss stelletje barbaren 😉
Maar nee op de piste is dat vaak droge troep. Maar bij post heerlijk luchtig, bijna wolken met een laagje caramel en in rum gewelde rozijnen.
Aahhh…
Mousakka. Lekkerrrr.
Kali orexi oftewel fijne maaltijd.
Binnenkort zit ik ook op Kreta.
Ouzo, giros, imglykos, keftedakia, dolmades, retsina etc.
In 1988 vier maanden gewerkt in Amoudara in de bar van Hotel Santa Elena. In de avond cocktails shaken, en overdag een beetje in de zon op het strand liggen. Ik was nog jong, had nog haar en was slank. Nu is dat alles omgekeerd 😉😂
Super tijd, super eiland.
Veel plezier!
Ammoudara… was ik in Corona periode 2020. Bijna geen toerist toen maar is nu wel anders. Nu aan westkant, Platanias. Waar ga jij heen?
Rethymnon.
Hopelijk niet zo warm als Spanje.
Iemand nog een goeie site waar ik dat kan opzoeken? 😂😁
Pfff…
Die gfs voor dinsdag is loeiend heet !!
Pluim voor Nijmegen (4 daagse) voor dinsdag.
Hoge T2M maar lage dauwpunten.
Je lichaam zoveel mogelijk nat houden want dan voel je de warmte minder
Mijn voorspelling is dat dinsdag geschrapt wordt. De organisatie wil niet verantwoordelijk zijn voor hartaanvallen(misschien wel op last van de burgemeester).
Dit bestaat vast ook voor mensen….topsporters gebruiken het vaak.
Komende nacht weer erg fris… diverse plekken waar de temperatuur onder de 10°C zal uitkomen. Hét moment om de komende nacht je huis te laten veranderen in een koelcel..
Maandag kunnen de temperaturen al oplopen tot dik in de 30°C dus de maandag zou het binnen prima uit te houden moeten zijn….
Inderdaad benieuwd naar wat ze met de 4 daagse gaan doen.. Dinsdag absurd heet maar dus ook de maandag temperaturen van 34°C in die omgeving…
Komende maandag 18e juli… rijkelijk laat voor de eerste tropische dag van dit jaar in De Bilt ..
Met een goed geïsoleerd huis haal je het wel een weekje qua koel houden. Nu is het aangenaam.
Vergeten te delen al gisteren! Gistermorgen 3.35 uur (bij toeval; slecht geslapen 😉 ) zeer fraaie lichtende nachtwolken! Zomaar vanuit het slaapkamerraam hier in Rotterdam – pal richting het noorden; met de galaxy S7 (in werkelijkheid nog fraaier dan wat dit laat zien) ; onder allesbehalve ideale waarnemingsomstandigheden. Komende nacht waarschijnlijk weer goede omstandigheden (helder)!
Toen sliep ik 😂
Laatste ECMWF run voor dinsdag 12.00 uur (GMT).. dat dan weer wel…
Die hitte op grotere hoogte begint enigzins te verbrokkeld zo lijkt t..
Niet meer die extreme hitte in het midden/noorden…
Uhh.. daar hoort deze kaart bij:
Ronaldo, daar was ik in 2015. Leuke gezellige stad. Veel goede restaurants. Niet in/bij de haven!: weinig voor veel geld (op je bord). Hou je van mêze ga dan naar zijstraatje vlakbij de Poort, Nyn & AEI: en laat je verrassen; klein maar TOP! Moeder zwaait de pollepel en dochter bedient.
Vergeet Akrotiri niet. Mooi monastery én Seitan Limani: baai als een fjord…. zooooo ontzettend mooi en lekker om onderweg op te frissen. Souda War Cemetary.
Oeh… en wauw voor de tips. Tnx.
Lijkt wel of je een local bent 😉
Goed ook die tips en het geeft aan dat we niet alleen “weer” zijn maar ook “vakantie”.
Tipjes m.b.t. locale dingetjes (Spanje – Griekenland – Alpen – Italië – rest v/d wereld) natuurlijk altijd welkom.
Zoveel te zien in Europa en ja, werken is leuk maar vakantie is héérlijk 😜
Idd nu is het het VAKANTIEWEER 👍🏻
Geniet ervan Hans!
Het koelt flink af. Temperatuur in de huiskamer ook flink omlaag kunnen krijgen. Goede voorbereiding voor de komende dagen ☀️☀️☀️
En inderdaad opnieuw een bijzonder frisse nacht! Met de 0.5° C vlak boven de grond in Twente was het (landelijk, op de huidige meetstations) zo laat in het seizoen alleen in 1971,1977 en 1996 kouder. 1971 en 1977 waren net als nu enorm droog, 1996 kende vooral een koude voorgeschiedenis. Overigens is de periode 20 juli – 21 augustus nog altijd vorstvrij.
Komende dinsdag (19-7) 15u vs komende zaterdag (23-7) 15u.
Wat een verschil. Van 41 naar 14 graden.
Haha bizar! Alhoewel de temp niet zo laag uit zal komen lijkt me.. kan de kachel weer aan🤣