Zomers warm, zo beleefden we afgelopen donderdag in de Lage Landen. Eindelijk werd de zomerse grens van +25°C nog eens op tal van plaatsen overschreden. Gisteren lukte dat dan weer niet, maar het was buiten verre van onaangenaam. Het water in mijn Intex-zwembadje heb ik na een dag of drie werk weer helder gekregen (jaja, er schuilt ergens een poolboy in mij) en kon na bijna twee maanden algengroei eindelijk nog eens gebruikt worden. En hoe! Ik was bij momenten zelfs verbaasd dat de wand niet scheurde. Haha. Je kan het maar gehad hebben denk ik dan.
Ook vandaag kan er gezwommen worden, toch zeker in de zuidelijke helft van de Lage Landen. Geen echt zomerse temperaturen, maar de zon schijnt wel en heeft nog power zo medio augustus. De andere helft van onze regio heeft wel meer wolkenvelden te pakken en kan zelfs een paar regendruppels zien. Gelukkig niet te veel. Ja, we zijn niet met een lange zomerse periode bezig, maar wel met een reeks vriendelijke dagen die we hier toch al even zagen aankomen. Minder vriendelijk wordt het vandaag en morgen op het Iberisch schiereiland. De extreme hitte die de afgelopen twee weken boven het oostelijke Middellandse Zeegebied hing is via Italië westwaarts opgeschoven en gaat dit weekend nog een laatste keer uithalen voor die naar Afrika wegzakt.
+48,0°C, dat is voorlopig nog het absolute Europese hitterecord, gevestigd op 10 juli 1977 in Athene. Drie dagen geleden werd dat record mogelijk verbroken toen de hitte over Sicilië schoof. +48,8°C werd nabij Siracusa gemeten, maar die meting wordt momenteel nog door de WMO onderzocht of die echt gehomologeerd kan worden. In afwachting daarvan is het vandaag de beurt aan Spanje. De hitte is er al aangekomen, de zon is net op en de bovenluchten zijn er kneiterwarm. Vooruit met de geit. Maar niet te snel, want bij temperaturen die ver boven onze lichaamstemperatuur uitkomen doe je best geen gekke dingen buiten. GFS berekent voor vandaag ook temperaturen die in het zuiden tot +48°C kunnen stijgen.
En ook de hogeresolutiemodellen zitten in die buurt. +47°C volgens het Duitse Icon …
… en het Franse Arome gaat zelfs richting +49°C! Afwachten wat het wordt, maar de jacht op het record is er in volle gang nu.
De meest extreme hitte is in de vallei van de Gaudalquivir te verwachten, nabij Cordoba, een beetje ingesloten tussen verschillende Sierra’s in.
De Lage Landen gaan niets van die Spaanse warmte meekrijgen, al wordt het morgen wel weer een paar graden warmer. Een lokale +28°C zit er voor België zeker in, en dat net op de dag dat ik voor de eerste keer sinds lang weer naar een dancefestival ga. Helemaal top!
De extra warmte morgen bij ons heeft meer te maken met het naderen van slecht weer vanuit het weten. Daar krijgen we maandag en dinsdag mee te maken. Gelukkig lijkt het erop dat we deze keer niet vertrokken zijn voor een nieuwe lange wisselvallige periode …
… want na een voorzichtige stabilisatie van de atmosfeer vanaf het midden van de week …
… zouden de kaarten voor de laatste week van de meteorologische zomer toch nog eens flink zomers kunnen uitpakken!
Ver weg nog, dus hoe dat precies gaat uitpakken is nog niet te zeggen. Feit is wel dat het al meerdere dagen in de windrichting-ensembles zit, dat de wind vanaf volgend weekend naar oostelijke tot noordoostelijke richtingen kan gaan draaien. Daarnaast is er ook kans dat die wind toch meer de noord tot noordwestelijke hoek opzoekt …
… en daar zit na het te koele weer van komende werkweek niet veel warmte.
Ook de EC-run van deze ochtend houdt ons met de voetjes op de grond. Je ziet, nog veel onzekerheid dus. Toch lijkt het me veilig om nu al te stellen dat het ergste regenleed achter de rug is.
In afwachting van hoe dat allemaal juist uit gaat pakken geef ik je nog wat interessante lectuur. Gisteren is in Science dit artikel gepubliceerd (met daarin ook een link naar dit eerdere artikel van vorige maand) waarin bewijzen gevonden werden dat onze aarde 2,5 miljoen jaar geleden getroffen is door de gevolgen van een supernova die toen niet zo ver van ons is afgegaan. Waarom is dat interessant? Wel, die termijn van 2,5 miljoen is het begin van het Quartair (Pleistoceen), de fase in onze aardgeschiedenis waarbij de eerste mensachtigen in de wereld zijn verschenen. En er wordt nu druk gespeculeerd dat zulke supernova’s wel eens een erg belangrijke rol in de evolutie van ons aardse systeem zouden kunnen spelen. Denk daarbij aan ons klimaat, maar ook aan de evolutie van het leven.
Voor diegenen die totaal niet weten waar het over gaat: een supernova is het spectaculaire einde van een zware ster, veel zwaarder dan onze zon. Op het einde van haar kernfusieproces wordt zo’n ster erg onstabiel en implodeert de ijzerkern ervan. De buitenste schillen met lichtere chemische elementen vallen dan op die het ijzerkern en het gevolg daarvan is een enorme galactische explosie van energie waarbij ook tal van zware chemische elementen worden gevormd. Een van die chemische elementen is de onstabiele ijzerisotoop met vier neutronen te veel in zijn kern (Fe-60). Van nature komt deze variant niet op aarde voor, maar toch hebben we ze bij ons op aarde gevonden in een laagje dat 2,5 miljoen jaar oud is. Narekenwerk met de beweging van onze zon in de Melkweg leerde dat wij toen inderdaad in de buurt stonden van een sterrenhoop met best wat zware sterren in. ‘In de buurt’ is natuurlijk relatief, want die supernova zou nog altijd op maar liefst 300 lichtjaar van ons zijn afgegaan.
Door die grote afstand gaat de bovenste laag van onze atmosfeer de allereerste flash van energie (X-stralen en gammastralen) vrij makkelijk geabsorbeerd hebben. Het probleem zijn de vele honderden jaren erna waarin de aarde door veel van die kosmische partikels (kosmische straling) tegen bijna lichtsnelheid wordt gebombardeerd, waaronder dus ook die Fe-60.
De vaststelling bracht wetenschappers ertoe om te speculeren wat van zo’n bombardement de gevolgen op het aardse systeem zouden zijn. Let wel, dit zijn nog maar pure speculaties. Bewijzen ervoor zijn nog niet gevonden, maar het binnenvallen van die kosmische stralen zou de stikstof in de lucht tot NOx-en doen uiteenvallen wat voor een boost in de plantengroei zorgt. Die extra push van plantengroei zou extra CO2 opnemen wat dan weer tot het intreden van een ijstijd zou kunnen leiden. En inderdaad, 2,5 miljoen jaar geleden zijn we effectief aan de eerste ijstijd van het Pleistoceen begonnen.
De NOx-en breken ook ozon af waardoor UV-stralen van de zon makkelijker het aardoppervlak kunnen bereiken. Dat zou bij verschillende organismen genetische mutaties kunnen veroorzaken waardoor nieuwe soorten ontstaan. En inderdaad, 2,5 miljoen jaar geleden zijn effectief veel nieuwe plant- en diersoorten waaronder de mensachtigen (het geslacht ‘homo’) ontstaan.
Muonen in die kosmische stralen zouden het weefsel van grote dieren kunnen beschadigen waardoor die mogelijk kunnen uitsterven Ook hier valt iets voor te zeggen, want in de geologische geschiedenis blijkt dat elke diersoort het op aarde gemiddeld slecht 4 miljoen jaar volhoudt. Het voorkomen van een supernova dicht bij onze aarde is volgens berekeningen ook om de paar miljoen jaar.
Een laatste mogelijke gevolg is dat door het tijdelijk ioniseren van de atmosfeer er dan makkelijker inslaande bliksem ontstaat wat dan bosbranden op gang kan brengen en zo heelder vegetatiezones kan doen laten verdwijnen.
Erg interessant allemaal, maar ook erg moeilijk om daar ooit bewijzen voor te vinden. Die gekke varianten (isotopen) van chemische elementen vervallen radioactief waardoor het vinden van nog oudere supernovarestanten bij ons op aarde bijzonder lastig tot zelfs onmogelijk is. Toch wordt er sinds vorig jaar ook aan gedacht dat de uitstervingsgolf op het einde van het Devoon (359 miljoen jaar geleden) ook wel eens door zo’n dodelijke supernova veroorzaakt zou kunnen zijn, maar dan eentje die nog veel dichter bij ons moet hebben gestaan.
De ster Betelgeuze (een van de sterren van het sterrenbeeld Orion op een afstand van 723 lichtjaar van ons) zou een dezer ook een supernova kunnen worden. Als dat zich ooit voordoet kunnen we pas echt veel over de mogelijke gevolgen ervan op ons aardse systeem leren. Of doe toch maar niet, ik zit er niet op te wachten 😉 Gelukkig is de kans dat dat vandaag gebeurt vrijwel onbestaande … het Europese hitterecord daarentegen …
Heerlijk artikel… ook al vanwege het uitstapje over supernova…
Aan het maximum temperatuur kaartje van donderdag is het goed te zien dat het langs de kust toch wat tegenviel, ook omdat er begin van de middag al bewolking binnen dreef van over zee en het belangrijkste de ZW/Westen wind die hier langs de kust naar mijn idee al wekenlang met een windkracht 4/5 staat te blazen.
Wat een interessante theorie over de supernova’s. En als je er goed over nadenkt is het eigenlijk best realistisch. Wij denken vaak dat op aarde we alles kunnen reguleren en begrijpen maar we zijn slechts een stipje op de tijdschaal van het heelal. De effecten van de kosmische straling zouden desastreus zijn voor de samenleving zoals we die nu kennen met al onze technologie etc. Hopen dat we zoiets nooit meemaken eerlijk gezegd. Net zoals inslag van een meteoriet. Ik las dat ergens na 2150 er een kans van 0.03% is dat er eentje inslaat. Dat is een grote kans.
Afgelopen dagen de Perseïden proberen te zien. 0 succes helaas. Wel weer liggen verbazen in de tuinstoel hoeveel sterren er zijn en ook hoeveel satellieten je over ziet komen.
En nu nog even in de tuin werken. Lekker weertje nu.
GFS06 ensemble vergelijkbaar met 1 week geleden. Koudebel komt rap in de buurt en weg is de (stabiele) zomerwarmte volgend weekend.
#nugenieten 😉
Heerlijk nu. Met mooie vriendelijke wolkenluchten.
Zeer vriendelijk 😉
Net rondje gefietst. Tijd voor Duveltje nu
Wat een fantastisch weer vandaag. Heerlijke temperatuur (nog).
#nugenieten
Prachtig Fre! Mooi om sterrenkundige info te delen, ik als bezielend amateur sterrenkundige.
Ik zit nu op Mallorca en de hitte was hier gisteren zinderend. Vandaag ook heet maar iets beter te doen. Echt pas na 7 u is er verkoeling. Maar o jee wat een sunsets hier….adembenemend!!
Hoe heet is het geworden in Spanje?
Het warmst in Cordoba
46,9°C in Cordoba? Dat zou dan evenaring van Spaans warmterecord zijn
Haïti vandaag getroffen door M7.2 aardbeving. Fred is net op visite geweest (en uitgeblust) en Grace komt er ook nog aan, waarschijnlijk als stevige tropische storm. Arme Haïtianen.
Op de grote oceaan ligt Categorie 4 orkaan Linda.
Wat een ellende daar. Krijgen er flink van langs van moeder natuur.
Mooi artikel @frederic. Boeiende observatie van dat super Nova gebeuren. Overigens gaan onze achter kleinkinderen er nog geen last van hebben als betelgeuze eerdaags ontploft. Voor zover mijn kennis reikt gaat niets sneller dan het licht, dus zijn die kern deeltjes pas op zijn vroegst over 59 jaar hier 😉.
750 jaar natuurlijk 🙄
Haha. Ik vond het al een gekke berekening
Dit zit toch anders volgens mij. Wat we nu zien en waarnemen heeft een vertraging van de afstand – de 723 (licht)jaar. Het proces van de ontwikkeling van een supernova duurt slechts enkele weken tot maanden. Theoretisch zou Betelgeuze dus allang ontploft kunnen zijn – en kunnen we dat “vandaag” gaan meemaken. Maar zoals Frederic al aangeeft is die kans vrijwel onbestaande; het staat te gebeuren (op de astronomische tijdschaal korte periode) tussen nu en over enkele tienduizenden jaren. Overigens waren er sinds oktober 2019 wel enige vermoedens dat het stond te gebeuren: de helderheid van de ster nam sterk af. Dit kán (of beter gezegd kon) het voorstadium zijn: vooafgaand aan de kernfusie tot IJzer vinden er (wanneer de waterstof op is) immers fusie-reacties van Helium (tot Koolstof) plaats. Daarbij wordt de kern zwaarder maar implodeert die nog niet. Dit heeft dan tot gevolg dat de buitenkant van de ster opzwelt en afkoelt; wat afname in helderheid veroorzaakt. Rond april 2020 was de helderheid echter al weer op het oude niveau; vooralsnog geen supernova dus. Twee andere oorzaken zijn mogelijk. Ten eerste kent Betelgeuze twee cycli in (afnemende) helderheid; één van 425 dagen en één van 6 jaar. Mogelijk vielen deze twee precies samen. Een ander oorzaak -die actueel als meest plausibel wordt beschouwd- is een enorme uitstoot van gas en tegelijkertijd een extra afkoeling van het oppervlak; vergelijkbaar met “onze” zonnevlekken. Vervolgens zou daardoor de gaswolk deels gecondenseerd zijn waardoor een enorme stofwolk Betelgeuze tijdelijk omhulde. Helaas dus. Helaas toch wat mij betreft mede omdat volgens mij de afstand (die 723 lichtjaar) als precies veilig genoeg beschouwd wordt voor al te dramatische gevolgen. De helderheid die zou ontstaan bij vorming van supernova -richting die van de volle maan- zou echter bijzonder spectaculair zijn!
het rijtje vriendelijke dagen zit er alweer op. Terug naar af zeg maar.
Vandaag het slechtste vakantieweer voor de Noordkant van de Alpen, met wind die aan de grond uit een andere richting komt dan op hoogte. Aan de voorzijde van de trog die er later vandaag overtrekt kunnen er straks zeer stevige buien ontstaan:
Op een paar dagen tijd hebben de Lage Landen hun kansen op nog een late zomerse periode eind deze maand weer zien slinken. De wind mag dan wel naar oostelijke richtingen draaien, als er terzelfdertijd ook koudeputjes boven onze hoofden hangen, hebben we er niks aan. Volgens GFS00 komende zondag al:
volgens EC00 volgende week dinsdag:
Hoe zit het dan met regen komend weekend en maandag. Wil dan mijn “nieuwe” caravan een weekendje proberen.
zaterdag wellicht droog, maar zondag en maandag … nu nog niet te zeggen
Dan lijkt een flinke regenbui me ideaal om te testen of ie echt waterdicht is 🤣
Precies, dat wou ik net zeggen 😉 Warmte lijkt te worden afgestraft door misschien wel onweersbuien….. Extra bonuspunten door te scoren met de caravan?
Juist goed om met regen uit te proberen lijkt me. Een test moet je wel met goede testomstandigheden doen. Als je er tijdens lange vakantie achterkomt dat hij zo lek is als een zeef ben je te laat.
Gelukkig wordt de caravan morgen eerst gekeurd voor de echte aanschaf. Was meer om te kijken “wat mis ik”.
Herhaling van zetten lijkt het weer komend weekend. Flitswarmte. Flitszomer.
Al met al ziet het er voor zaterdag wel goed uit qua temperatuur en neerslag. Daar ligt even mijn focus ivm wat buiten activiteiten 🙂
Een nieuwe modetrend die als achtergrond in de brede discussie niet onderschat moet worden. Bosbranden natuurlijk of toch andere oorzaak? Boeren, maffia, klimaatdrammers, etc. Wie hebben belang bij branden? Helaas teveel mensen…niet de natuur maar de medemens als directe oorzaak van de branden. Zeker zorgelijk. Zit dit als achtergrond ook in het IPCC rapport?
Veel branden Zuid-Italië aangestoken door maffia: ‘Kogels vervangen door vuur’ – https://nos.nl/l/2394127
Dit = klimaatcriminaliteit.
gewoon criminaliteit @Mark. Niets nieuws trouwens, al vele tientallen jaren blijken veel bosbranden in het Middellandse Zeegebied bewust aangestoken om een privé-bouwprojectje mogelijk te maken. Triest, zeer triest
…en dat heeft toch niets met klimaatverandering te maken…lijkt mij. Maar “ze” brengen het wel zo.
Verdekt opgestelde minicamera’s hebben al aantal mensen kunnen betrappen in Italié en gelukkig zijn ze gepakt!
Dat bedoel ik. Bij elke brand wordt nu als oorzaak het opwarmende klimaat genoemd. En dat is gewoon niet waar. Tegelijkertijd ijspireert het anderen…zie de camerabeelden die mensen betrapt.
Iedereen “WEER MOE” ? Geen enkele reactie vandaag terwijl het toch een topdag is vandaag (voor de regenton, de grasmat, enz) 🙂
Vanaf het weekend toch wat beter zo te zien. Gelukkig maar want 365 dagen herfst is ook niets 😉
mja, het is nu niet bepaald een weertype om vrolijk van te worden. Vandaag in Belgische Ukkel een maxtemp van slechts +15,4°C en wederom regen
Ik wacht op de winter Wouter. Zit alleen nog een ander jaargetijde tussen 😉
Hoezo…… het is NU (al) HERFST …..
Caravan is gekocht. Nu mijn vriendin ook maar eens zo ver krijgen om ee eens mee op wintersport te gaan. Ik weet niet beter. Heerlijk.
Nu nog testen bij regen…… verwarming niet te vergeten. Was vandaag een prima dag voor 😉
Herhaling van zetten steeds waarschijnlijker. Zeg maar dag tegen de ouderwets hollandse zomer 😉
Afstraffing op (tegenvallende?) zondag a.s. door regen/onweersbuien…..
Van de *****vakantie aan het genieten Wouter 😉 Begin van de middag, samen met mijn zoon rondje Zevenhuizerplas hollen. Regen, wind, graad of 14. Planning had net wat beter gekund maar zoonlief wilde eerst uitslapen. “alles voor ’t jong” .. Voor en na de regen kwam het tot onderstaande maxima. In de zuidwest (drie) hoek Wilhelminadorp-Westdorpe-Woensdrecht was het sinds het begin van de meetreeks (vrij kort; vanaf 1993) in geheel augustus slechts 2x kouder (1993 en 2014). Wilhelminadorp springt er wel bijzonder uit: dat station pakte vandaag (met meetreeks vanaf 1989) het 5e datumrecord deze maand. 3x laagste maximum (dag) en 2x laagste minimum (dag) record. Vooral de lage minima verbazen toch enigszins. De relatieve droogte (zeker t.o.v. elders in den lande) en de lage watertemperatuur (t.o.v. andere jaren in de dus relatief korte meetreeks) zullen daar meehelpen.
Goedemorgen! Zo meteen aan nieuw bericht beginnen.
Top!
Ik ben momenteel in de buurt van Torremolinos en heb niets gemerkt van de hitte. Er ontstond wel mist en waarschijnlijk heeft dat ervoor gezorgd dat het hier niet zo warm is geworden aan de kust. In Nederland komt dat ook wel voor.