Snel naar

Zomer op volle toeren maar later deze week terug naar normaal

De zomerse opening van dit bericht is deze keer voor de verandering door Eric verzorgd. Wat een prachtplaat, dank voor het delen!

De foto is van afgelopen zaterdag maar de condities zullen nauwelijks veranderd zijn. Uitgezonderd wat flarden hoge bewolking in het noordwesten is het Europese continent zo goed als onbewolkt. Met dank aan een omvangrijk hogedrukgebied (op hoogte in de atmosfeer), dat zich uitstrekt over Spanje, Frankrijk en grofweg de Alpen.

En warm! Het contrast is echter groot en de echte hitte bevindt zich feitelijk maar juist zuidelijk van de lage landen. We zien het mooi aan de temperaturen op het 850-hPa vlak (= op circa 1550 meter hoogte in de vrije atmosfeer). Nederland precies in het grensgebied. Verder naar het noord(west)en enigszins onbestendig maar vooral een stuk frisser. In het uiterste noorden van Scandinavië en de bergen dáár kunnen de maxima al bij een graad of 8 blijven steken.

Hoe anders dus in de Alpen. Het zal in de dalen de komende dagen opnieuw op uitgebreide schaal 30 tot 35 graden worden. Overigens zijn de plekken waar het kouder is dan 35 graden bijzonder spaarzaam. De meest extreme hitte bevindt zich in een groot deel van Spanje, het zuidelijke deel van Frankrijk en ook Turkije. Op grote schaal maxima >40°C, lokaal zal zo’n 44°C aangetikt worden.

Terug van weggeweest wat mij betreft: het HARMONIE-model. Weinig voorgekomen de afgelopen tijd maar met weersomstandigheden zoals nu (weinig wind, veel instraling) onderschatten de meeste modellen de maxima met één a twee graden maar zit HARMONIE daar het beste op, zo bleek ook de afgelopen dagen weer. Volop genieten natuurlijk tijdens de laatste vakantieweken, de zomer kwam nog net op tijd terug. We plakken er nog een aantal zeer fraaie dagen aan vast! Ondanks dat, zoals hierboven al zichtbaar, de temperatuur op hoogte in onze regionen dus niet bijzonder hoog is. Maar met veel warmte in de buurt en een nog krachtige zon in deze tijd van het jaar, prima in orde! Donderdag lijkt de warmste dag te worden maar zo ver kijkt dit model niet. Maar met die correctie ten opzichte van de andere modellen in het achterhoofd valt het niet uit te sluiten dat het zuidoosten nog een lokale tropische dag pakt. Donderdag óf vrijdag; het kan zijn dat de omslag nóg wat later komt.

Als die al komt. Vrijwel alle modelberekeningen hinten daar al dagenlang op maar telkens wordt het opgeschoven. Het lijkt me er een beetje op dat de modellen -in meerdere situaties / omstandigheden- het moeilijk hebben met de kennelijk steeds weer vastzittende patronen. Ten opzichte van de vorige ensembles is de spreiding naar boven toe deze ochtend alweer enorm toegenomen. Met bovendien uitzicht en toegenomen kansen op nog een fraai nazomertje! Overigens lijkt de (mogelijke) omslag richting aanstaand weekend zonder al te veel geweld gepaard te gaan, waarbij het zuidoosten wel de grootste kans maakt op enkele buien. Verder valt nog op te merken dat zelfs na de nu virtueel ingetekende crash de temperaturen waarschijnlijk rond of zelfs iets boven de klimaatnormaal (NB het al opgewarmde 1991-2020) blijven.

En dan kunnen we zo onderhand de balans van de zomer wel langzaamaan gaan opmaken. Warm: waarschijnlijk de 4e plaats sinds 1901. Daar heb je natuurlijk weinig aan en wellicht zal het je verbazen als een groot deel van je zomervakantie verregend is. Uiteraard valt de afwijking te danken aan de extreem hete junimaand. Zowel juli als augustus verliepen qua temperatuur vrijwel normaal; met dus opnieuw die voetnoot dat de normaal het gemiddelde over 1991-2020 betreft; ten opzichte van 1901-2023 derhalve véél te warm. Overigens qua zonneschijn óók in de top 10, de totale hoeveelheid neerslag zal zo rond de normaal uitkomen. Met het gekende wisselende beeld van een extreem droge juni maar zeer natte juli.

Maar, toch wel een bijzonder zomertje. Opvallend is de vrij vlakke verdeling: nooit werd het echt oncomfortabel heet (ook in juni niet). Het ontbrak aan koude nachten maar eigenlijk ook aan echte hitte. De Bilt noteerde voor zover slechts (net aan; de eerste twee in juni maar nipt 30°C) drie tropische dagen met als laatste 8 juli. Dat was tevens de warmste dag: 32.2°C. In het zuiden werd het toen ruim 34 graden. Hoewel de kansen nu snel afnemen kunnen we niet helemaal uitsluiten dat er nog tropische dagen volgen. Theoretisch zijn die tot half september mogelijk en we zagen hierboven ook dat meerdere ensemble-leden van het ECMWF-model aan het eind van de betrouwbare 10-daagse verwachting toch weer die richting op gaan. Zou mooi zijn, lekker nazomeren toch?

Met het onder de horizon zakken van de zon in het het Noordpoolgebied en juist opkomen boven de Zuidpool is het actueel interessant om te gaan kijken en volgen wat daar gebeurt. Wat in de verwachting vooral opvalt is de enorme bak sneeuw die Groenland na komend weekend lijkt te gaan krijgen. Op grote schaal rond de meter! Waarschijnlijk houdt dit verband met tropische (storm) restanten, misschien kan Ronaldo daar wat dieper induiken.

Dat zou een fraaie start van het groeiseizoen (nee niet de plantjes maar de sneeuw / het ijs) kunnen opleveren. Dat seizoen start op 1 september; met het snel zakken van de zon is dat per definitie vrijwel altijd de periode dat het smeltseizoen ten einde komt en de massa weer aangroeit. In bovenstaande grafiek goed zichtbaar. Hoe is het actueel? De enorme smelt in juli was in the end niet heel dramatisch / kende geen grotere gevolgen ten opzichte van het langjarig gemiddelde. Want gecompenseerd door de uitzonderlijk late aanvang van smelt en zelfs nog een flinke aangroei eind juni. Uiteindelijk zal de accumulatie uitgedrukt in gigaton surface massa balance (SMB) voor het lopende seizoen (tot 1 september dus) uitkomen op zo’n 30 gigaton meer dan het langjarig gemiddelde.

Bij lange na dus geen versnelling in de afsmelt zoals her en der te lezen viel de afgelopen weken. Echter: het is geen reken je rijk show en slechts de helft van het verhaal. Een ijskap is in balans als de massa die verloren gaat aan met name afkalving gecompenseerd wordt door een even grote toename door sneeuwval. De SMB (overigens op basis van een weermodel; geen daadwerkelijke grond-metingen) houdt opmerkelijk genoeg geen rekening met met name de afkalving van de ijskap / gletsjers aan de randen. Kennelijk zijn grondmetingen daaraan moeilijk / onmogelijk. Slechts op basis van berekeningen uit de zwaartekracht-metingen van de GRACE (follow-on) satellieten kunnen we daar iets over zeggen. Daar blijkt uit dat over de afgelopen 20 jaar de Groenlandse ijskap gemiddeld zo’n 270 gigaton per jaar aan massa verliest. Of anders gezegd en kort door de bocht: pas wanneer de toename van de SMB (per jaar) 270 gigaton hoger ligt dan het langjarig gemiddelde zal er ongeveer een evenwicht zijn. Al met al weinig nieuws onder de zon dus.

En hoe dan met het zee-ijs in de Arctische wateren? Anders dan de Groenlandse ijskap (landklimaat + op hoogte) kent dit een langer smeltseizoen; doorgaans tot medio september. Hier valt nu nog niet zo heel veel over te zeggen. Actueel is de smelt opnieuw en nog altijd beduidend groter ten opzichte van het langjarig gemiddelde maar is die in de afgelopen 10 jaar niet spectaculair toegenomen en blijft die vooralsnog en gelukkig ver achter op de record-smelt van 2012. Er is dus echter nog een maand te gaan; interessant om hier te volgen.

Tot slot en van dezelfde bron (het National Snow & Ice Data Center ofwel NSIDC) : het antarctische zee-ijs. Daar zoals gezegd en logischerwijs het omgekeerde: de zon komt langzaam op. Welke regio toch wel het meest in het oog springt. Daar is iets voor zover onverklaarbaars aan de hand. Zoals waarschijnlijk bekend: de omvang is met afstand record laag en tot vorige week nam die zelfs nog extremere vormen aan. Een kleine 2 miljoen vierkante kilometer minder ijs dan het vorige diepte-record sinds het begin van de metingen (1979) (NB vorig jaar) en ruim 2,5 miljoen minder dan het langjarig gemiddelde. Nu is het een gegeven dat de variatie groot is (en 2014 nota bene een hoogterecord liet zien) maar de huidige situatie is wel heel extreem en ver buiten alle statistisch te verwachten variatie. Te verwachten valt overigens wel dat er -gezien de kou en op het randje (wel / geen meer dan 15% ijsbedekking)- , afhankelijk van de weersomstandigheden, de komende weken zo maar plots nog een enorme toename kan optreden. Iets wat we de afgelopen week ook al zagen. Dagelijks is de omvang met zo’n 100.000 vierkante kilometer toegenomen maar actueel lijkt die weer tot stilstand gekomen te zijn. Maar, overall, wat is er aan de hand? Men weet het (nog) niet. De plotselinge extremiteit valt hoewel theoretisch verklaarbaar (meer dan de toename tot 2014) niet zo maar één-op-één te linken aan opwarming (van de oceanen) en los daarvan zijn er vermoedens dat in 1966 de omvang nog geringer was. Over dat laatste schreef het NSIDC in een vorig bericht (zie ook hier); op basis van foto’s van de NIMBUS (1, 2 en 3) satellieten. Fascinerend op zich! Nog altijd bewijst de ruimtevaart en in deze zelfs het begin daarvan zijn dienst. De NIMBUS-satellieten waren van de 2e-generatie weersatellieten in de loop van de jaren 60 van de vorige eeuw en opvolgers van de eersten: de TIROS-satellieten. Zo blijven het volgen en leren we steeds bij!

Leo
Author: Leo

66 comments

  1. De geluiden over eind van de week zijn nogal wisselend. Van zeer stevige buien tot een (vrijwel) droge overgang. Een portie regen zou best welkom zijn eigenlijk. En wat onweer maakt een verder best saai weerbeeld wat spannender.

    1. Je wilt regen ?
      Donderdag rond het middaguur lijkt het aardig los te gaan… (buienradar gelooft er iig wel in)…

      1. Even een goede bui om de regentonnen weer te vullen/ de nieuwe tonnen voor het eerst te vullen.

        Buienradar geeft toch niet zo heel veel donderdag?

        1. Gisterenavond verwachtte buienradar echt veel regen… nu is dat wel minder.
          Ik gebruik ‘buienradar 48 uur’ eigenlijk nooit als bron maar vond ’t wel grappig te zien dat ze met veel neerslag kwamen. Stom. Ik had er een printscreen van moeten maken 😉
          Anyways, we gaan t zien.. liever dan droog gezien de zonnepanelenaansluiting bij Roland

          1. Arome geeft deze nog wel hoor, vanaf de ochtend al vanuit het zuidwesten een aardig complex. Nu vooral Belgie en de zuidelijke/zuidwestelijke helft van NL die richting oosten trekken. Maar kan de komende runs nog zeker hoger of lager gaan trekken.

      2. Ja hallo, donderdag rond het middaguur worden mijn zonnepanelen aangesloten haha.

      1. Jaa! Fantastisch. Mooie natuur en steden, vooral Busan en Seoul. Van de week naar Jeju-Island, het Hawaï van Korea

  2. Ligt het aan mij of is het deze week steeds veel bewolkter dan voorspeld?

    1. Ik zie geen wolkje nu. Gisteren was ik in Winterswijk. Daar strak blauw. Bij mij in de regio wel meer wolken. Ik heb bij het weerbericht afgelopen dagen een paar keer horen zeggen dat er velden lage bewolking overschuiven vanaf de Noordzee. Daar wellicht last van? Verder werd wel genoemd dat er stapelwolken kunnen vormen als de thermiek op gang komt gedurende de dag.

      1. Ja misschien invloeden vanaf zee. Nu wel zonning, maar toch ook heiïg.

  3. Vanavond vanaf de Kagerplassen een (en later een tweede) prachtige bijzon zichtbaar.

  4. Dag VW.nu weer specialisten,

    Even offtopic.
    Op wetterzentrale.de zijn onder andere de GFS voorspellingen voor een bepaalde plaats te volgen, inclusief het ensemble van de neerslag van alle leden. Uit die leden wordt dan weer (voor zover ik het interpreteer) het gemiddelde berekend (de zwarte lijn). Die gemiddelde lijn geeft vaak praktisch voor elke toekomstige dag een piek midden op de dag (middaguur) en een nulwaarde rond middernacht. Enig idee hoe dit te verklaren is? Is GFS zo getuned dat de modellen overdag meer neerslag verwachten en/of regent het overdag gewoon ook echt vaker … Of snap ik het gewoon niet goed?:)
    Alvast bedankt mocht je er iets over kunnen vertellen, allemaal weinig belangrijke details natuurlijk, maar toch:)

    1. Geenszins off-topic; daar zijn we hier met z’n allen voor hoor! Je hebt gelijk, de pieken zijn opvallend. Het ECMWF ensemble laat overigens vrijwel hetzelfde zien. M.i. zijn er twee, nou ja, eigenlijk 3 dingen aan de hand. Ten eerste liggen de pieken volgens mij meestal niet op het middaguur maar aan het eind van de middag. 2. We moeten ons beseffen dat we niet kijken naar de geprikte punten (bv. 12u of 18u) maar naar de 6-uurs periode tot aan dat punt. 3.In de huidige (zomerse) situatie zonder al te veel frontale neerslag treedt de buiigheid (voor zover dat gebeurt) gemiddeld genomen in de loop van de dag op; de opwarming van de lucht aan de grond veroorzaakt immers de stijgbewegingen, vervolgens het ontstaan van stapelwolken, vervolgens (eventueel) neerslag. Wanneer in de loop van de avond de (zonne) energie wegvalt stoppen de stijgbewegingen, lossen de buien veelal op en klaart het op. De volgende dag herhaalt zich dit proces, enz. Zeker als je wat verder in de toekomst kijkt (pak m beet voorbij twee dagen vooruit) zullen er vrijwel altijd wel een aantal leden zijn die dit laten zien en daardoor in het gemiddelde tot uitdrukking komen.

  5. In de media werd breed uitgemeten dat het dooide op de mont blanc, maar de natuur herstelt zich snel, het komende weekend valt er alweer een dik pak sneeuw……

  6. @ Roland: leg je zeiltje maar vast klaar voor de panelenleggers. Er komt al flink wat aan.

    1. Ze liggen al hoor, moet ff een laatste dingetje aangesloten worden in huis, omdat laatst pas de 3fase aangesloten was

    1. Heel veel onweer zit er aan de voorzijde overigens niet op; vooral aan de achterzijde (zuidwestkant). Gezien de trekrichting (O-NO) lijkt het me dat NL er niet heel veel van mee zal krijgen, wellicht het ZO. België waarschijnlijk wel!

  7. Overigens is het spel wel op de wagen dus. Had ik in mijn bericht hierboven (dinsdagochtend) onderschat, maar juist vanaf dinsdagavond zijn de kansen fors toegenomen. Ik had het kunnen weten wel – het zal eens weer niet zo zijn. Vrijwel ieder jaar wordt het festival Culinesse getroffen door min of meer noodweer 🙁
    Er zijn meerdere kansen op zwaar onweer; vanmiddag, vanavond, en ook morgen nog. Mogelijk uit verschillende situaties: oprukkend vanuit Frankrijk, later vandaag als het nog warm genoeg wordt mogelijk ontstaan vanaf de grond, morgen op het koufront. Lastig te zeggen zo nog altijd. We gaan wel nowcasten (en eventueel schuilen 🙁 )

  8. Spannend wel al! En het complex noordelijker op de Noordzee (trekrichting eveneens O-NO) leek NL eerst te gaan missen maar groeit, activeert, en lijkt zeker Noord-Holland nog wel gaan te bereiken.

  9. Hier in Noordholland is het al behoorlijk donker geworden. Hadden onze neefjes en nichtjes een nachtje te logeren met tentjes in de tuin….dus die hebben we maar snel afgebroken. Spannend of we uiteindelijk de regen krijgen ? Hadden we niet op gerekend helaas.

  10. Tjongejonge, leek het er vanmorgen nog op dat we een stevige bui zouden krijgen, breekt de boel in tweeën en zit Voorhout precies in het midden .

    1. Die voorspelling moet je niet naar kijken. Die wordt altijd zo vreemd geïnterpoleerd.

  11. Hier nu sinds 40min rustige regen(bui). Windstil. Nog geen onweer of stortbuien. Maar het gras is er wel weer blij mee…

    1. Mijn tuinplanten staan me verwijtend aan te kijken 🙈 Op 3 druppels na tot dusverre niks, noppes, nada. Prachtige buienluchten om me heen en het voelt drukkend aan, dus ik hoop dat er nog wat komt 🙏

      1. Regen in regio Breda niet eens een druppel op een gloeiende plaat. Terwijl er een flink gebied aan kwam vanochtend. Zonde. Hopen op meer vanuit België.

          1. Laat maar komen. Al zwakt het wel af volgens weerman Marc de Jong zojuist op RTL.

  12. Knmi:
    “ Vooruitzichten lange termijn
    donderdag 31 augustus tot en met donderdag 07 september:
    Geleidelijk afnemende kans (80 naar 40%) op wisselvallig weer met temperaturen rond normaal.”

    Eh….ja? Wordt het daarna dan warmer of kouder, stabiel of juist onstabiel weer?

  13. Het lijkt er in ieder geval op, dat ik mijn tuin moet gaan sproeien, want de totale voorspelde hoeveelheid regen, hier in de Bommelerwaard, de komende week haalt amper de 10mm. Dat zet zelfs geen zoden aan de dijk. Er komt geen super zomerweer aan. Maar wisselend de zon en wolken, af en toe een kleine bui, weinig wind en temperaturen rond 20° is niet onaardig richting september.

    Gisteren een bijzonder sexueel getint tafereeltje in mijn tuin:

    1. Ja, lijkt op paar jaar terug. Heftige buienlijn die blijft liggen.

  14. Klein land, grote verschillen. Dikke regenbui in Limburg en oost Brabant met slechts 17°c – 18°c, terwijl hier in Amsterdam het zonnetje er doorheen piept. Het is hier erg aangenaam met 22°c.

  15. Vanmorgen om half negen was het in Annecy onbewolkt en al 29 graden. (Middagtemp gisteren was 38 graden.)
    Bij Bourg en Bresse regen en wind bij 19 graden; bijna 20 graden minder dan gisteren; en afgelopen nacht was het niet kouder dan 23 graden….prima om in te slapen overigens 😇
    Nu in Metz zonnig, stevige wind en 26 graden en er lijkt een bui onderweg te zijn.

  16. Gevaarlijke onweersbuien ontwikkelen nu boven Oost Frankrijk – Zwitserland en Oostenrijk. Met wolkentoppen van rond -70°c kan dat wel eens tot flinke hagel komen.

  17. Hier in Amsterdam-Oost nog maar 1 mm in den regenmeter. Vrij lokaal allemaal dus.

    1. App van mijn weerstation thuis geeft aan dat in Lelystad vanmiddag ruim 10 mm is gevallen. Vooral in een plensbui even voor vijven.

  18. Mooie buienluchten boven de Kagerplassen. Heel in de verte zijn de zeilen van de zeilboten te zien.

      1. 1 buitje tijdens wat eten halen, verder perfect. Dit was tijdens Subzero project. Kinderen bij oma en gaan 🙂

      2. Ga inmiddels alweer 25 jaar naar die dingen. Blijft mooi. 🙂

          1. Kijk eens aan “real men of culture” zo te lezen. Ik ging in 99 voor het eerst naar mysteryland bij Bussloo. Later ook bij Impulse. Ga niet naar heel veel. Te duur. 1e defqon in 2004 was vet 🙂

            Mooie van deze feesten vind ik de mix van mensen en vooral leeftijden.

            1. Dan hebben we elkaar daar wellicht gezien Roland. 1999 te Bussloo. Volgens mij was o.a. Safri Duo (played a life) daar toen op main stage.

              En Defqon, Decibel en Sensation White & Black ook meegepakt. Wel te lang geleden bedenk ik me nu.
              Tomorrowland staat nog op het lijstje.

            2. Safri duo was een jaartje later. Heb hen live gezien bij Trance Energy in de jaarbeurs.

              Bussloo was ideaal, woonde toen nog in Raalte.

            3. Haha grappig. Dit is wat ik ook zo mooi vind aan feesten. Geen enkel iets komt in de buurt van hoe vrij en eensgezind je kunt zijn met mensen die zo anders zijn. Geen verplichting. Geen dingen die niet kunnen. Alles kan 🙂

              Ik doe het dan overigens wel veel, nu nog keer of 6-8 per jaar ivm oppas onmogelijkheden. Totdat we kinderen hadden vrijwel elk weekend. Geen kroeg persoon ook niet haha.

          1. Beetje aanmatigende opmerking Ron. Hetzelfde kan ik zeggen van niet digitale muziek. Al dat gejengel en getokkel met getaartjes, haha. Doe ik niet.

            Pak ook nog af en toe een concert “echte muziek” mee, naar die vallen in het niets qua plezier en vermaak.

          2. Beide zijn fantastisch. Afgelopen december naar Nightwish. Geweldig. Defqon geweldig. Allebei anders en allebei iets gemeen, namelijk genieten.

            Wat mij wel altijd opvalt is dat de mensen die voor bandjes gaan altijd hautain gedrag vertonen naar mensen die liever uit hun dak gaan op een set van een dj. Laat elkaar lekker.

  19. Vanuit weisensberg dichtbij lindau hadden wij een prachtig uitzicht op het vorarl gebergte.
    Helaas wordt het uitzicht al 2 dagen belemmert door de vele regen. Het regent hier al bijna 48 uur onafgebroken. Tijdens de hitte van vorige week zochten we verkoeling aan de bodensee en na de zware onweersbuien van afgelopen donderdagavond/nacht zijn we vrijdag naar het prachtige bloemen eiland Mainau geweest. Echt een aanrader om dit eiland eens te bezoeken. De dag erna zijn we op tijd vertrokken naar Bludenz om een wandeling te maken rondom de lunersee. Volop genietend van de zon en klingelende bellen van de koeien die daar graasden voltrok op het eind van de wandeling een dichte mist met een zicht van minder dan 30 meter. Op onze terugreis naar Weisensberg werden we al vrij snel met de Genua-depressie geconfronteerd zoals G.H die omschrijft. Doordat de wind va zuid-west naar noord-oosten is gedraaid komt het vorarl gebergte weer een beetje in zicht.

  20. Zo, inmiddels een week terug van het strand van Italië. Dus maar de wintersport alvast geboekt, de sneeuwkettingen op marktplaats gekocht. de afspraak voor winterbanden is bijna gemaakt. We gaan eens wat kleinere Italiaanse skigebieden bezoeken vanuit Val di Sole.
    Vorig jaar op de laatste vakantiedag, begin maart, een prachtige wandeling gemaakt richting de Saent Waterval, ook in Val di Sole. Het leek wel voorjaar. in vijf uur wandelen niemand tegenkomen in die overweldigende natuur is prachtig. Helaas werd een week later een hardloper in dezelfde vallei aangevallen en gedood door een beer. We hadden totaal niet stil gestaan bij dit soort gevaren. Een goede les voor de toekomst.

Comments are closed.